zondag 5 december 2010

Checks and Balances en Projekta’s eigen balans

Verslag van de afsluiting van de 3e Democratiemaand

 
Mr. Hans Lim A Po (foto: Ranu Abhelakh)

 
Op 30 november werd de Democratiemaand 2010 voor een zeer divers publiek door Projekta afgesloten. Projekta legde in het tweede deel van de avond rekenschap af over de activiteiten en het verloop van de derde democratiemaand. Het eerste deel was gereserveerd voor de lezing Checks and Balances , in het spanningsveld tussen Rechtstaat en Democratie, verzorgd door Mr. Hans Lim A Po van het F.H.R  Lim A Po Institute.


Spanningsveld

Projekta's Rayah Bhattacharji ontvangt gasten (foto: Ranu Abhelakh)

In een helder betoog ging Mr Lim A Po allereerst in op de oorsprong, het concept en de beginselen van een democratische rechtstaat. Hij gaf aan dat hoewel democratie en rechtsstaat als ideeën, afkomstig zijn uit verschillende rechtsfilosofische tradities, zij vrijheid en gelijkheid als onderliggende fundamentele waarden gemeen hebben. Maar Democratie en Rechtstaat hebben verschillende maatschappelijke functies: Democratie bepaalt het proces waarop publieke macht en het gebruik daarvan tot stand komt, terwijl de rechtsstaat de begrenzing van het gebruik van die macht beoogt.


Er zijn vijf beginselen die deze tweeledige staatkundigheid waarborgen zijn:  (i)  evenwicht in de verhouding van  het (negatieve) vrijheidsbeginsel en het gelijkheidsbeginsel, (ii) machtenscheiding in plaats van een ongenuanceerd primaat van de gekozen volksvertegenwoordiging, (iii)  legaliteit als uitdrukking van zowel de volkssoevereiniteit als gebondenheid van het bestuur aan in wetten omschreven algemene regels, (iv) behalve   een afgeleide ook een eigen verantwoordelijkheid van de volksvertegenwoordiging en (v)  besluitvorming bij meerderheid in samenhang met de erkenning van rechten van de minderheid.

Het bedrijfsleven was in volle sterkte aanwezig. Shyam Binda
aan het woord. (foto Ranu Abhelakh)

In dit bestel zijn burgers verzekerd ervan verzekerd dat de macht van de staat wordt gelegitimeerd door het volk, maar dat deze tegelijkertijd ook aan beperkingen onderhevig is om de vrijheid van de individuele burger te waarborgen.


Om de drie machten van de overheid in evenwicht te houden worden Checks and Balances ingebouwd. Hierbij maakt Lim A Po het onderscheid tussen “verticale rekenschap”, de mogelijkheid voor burgers om hun maatschappelijke verwachtingen aan overheidsfunctionarissen kenbaar te maken, en om ongewenst handelen van overheidsfunctionarissen af te wijzen en af te straffen en “horizontale rekenschap” waarbij goed toegeruste overheidsorganen elkaar controleren. Daarnaast wordt  tegenwoordig ook het internationale rekenschap of rule of law zoals die geldt in de internationale rechtsorde, steeds meer van belang. In Suriname wordt de horizontale rekenschap gereguleerd door de Rekenkamer, de Rechterlijke Macht, en de Overheidsadministratie. Echter wordt niet naar de verslagen van de Rekenkamer geluisterd, en functioneert de Overheidsadministratie niet zoals het zou moeten.

Riek Arron hoopt dat de enquetewet gauw wordt behandeld.
(foto Ranu Abhelakh)
Zelfregulering blijft de belangrijkste Checks and Balances. Aan de basis van zelfregulering liggen waarden, principes, en respect, allemaal zaken die moeilijk via regels af te dwingen zijn. Volgens Lim A Po zal in Suriname  de noodzaak voor zelfregulering steeds meer toenemen, o.a omdat steeds meer minderheidsgroepen opstaan als rechthebbers, en er meer blokvorming (belangengroepen werken samen) in de samenleving plaatsvindt.




De lezing maakte veel reacties bij het publiek los dat bestond uit o.a de voorzitter en de ondervoorzitter van de Nationale Assemblee, Financien Minister Wonnie Boedhoe, assembleeleden, leden van politieke partijen, vertegenwoordigers uit de private sector, beleidsmedewerkers en studenten van de Anton de Kom universiteit. Naar aanleiding van de vraag van DNA voorzitter Jennifer Simons erkende en ondersteunde Mr. Lim A Po het belang van een middenklasse voor Democratie en Rechtstaat als steunpilaar van de democratie. Hij gaf echter ook aan dat ook in landen met een zwakke middenklasse er een behoefte is aan een sterke Civil Society die misstanden aan de kaak stelt. De roep om een sterkere civil society kwam meerdere malen ter sprake.



DNA toppers in discussie (foto Ranu Abhelakh)

Bovendien functioneren de huidige C&B instituten gebrekkig, en zal het probleem van structureel gebrek aan institutionele capaciteit moeten worden opgelost. Over de instelling van een Ombudsinstituut zei Lim A Po het niet zinvol te vinden om een nieuw instituut op te zetten, als die met hetzelfde probleem wordt opgezadeld, en toch niet kan functioneren. Hij was ook van mening dat het tijd is voor een grote maatschappelijke discussie ove de doelmatigheid van ons politiek systeem. De enquetewet  is volgens Ulrich Aron van de Rekenkamer ook een belangrijk Checks and Balance mechanisme. De DNA voorzitter meldde dat er een initiatief Enquêtewet voor behandeling bij het parlement ligt.


Vanuit het publiek werden ook de behoefte naar meer contact van de volksvertegenwoordigers met de achterban, de handhaving van parlementariërs als ambtenaren en het steeds opduikende “quorumspook” besproken. Het niet verschijnen op vergaderingen kan als signaal van misnoegen worden gezien, maar is niet de juiste manier om met elkaar om te gaan. Bovendien getuigt het niet van respect naar elkaar toe en voor het parlement.

Rachida Norden presenteert onderzoeksresultaten (foto Ranu Abhelakh)



Onderzoek Studenten en Rekenschap

De lezing werd vervolgd door een verslag van Rachida Norden die onderzoek deed naar de persoonlijke beleving van accountability onder universiteitsstudenten. Dit klein en verkennend onderzoek is vooral bedoeld om Projekta meer inzicht te geven in hoe zij programma’s zou kunnen ontwikkelen om een groter bewustzijn over accountability te helpen creeeren. De algemene conclusie is dat studenten niet graag rekenschap afleggen, maar dat wel van anderen verwachten. Ze vragen ook pas rekenschap als hun eigen persoonlijk belang in het geding komt. Dit geldt echter voor alle lagen van de samenleving, vond Jennifer Simons; de geschiedenis geeft aan dat we in Suriname geen traditie en ervaring hebben (opgedaan) met het afleggen van rekenschap. Zij vindt het belangrijk dat er binnen de komende 10 – 15 jaar wetten en regels komen om de accountability af te dwingen. Hans Lim A Po wees erop dat werkelijke rekenschap een wederkerigheid is, wat door Projekta directeur Sharda Ganga werd bevestigd.


Verslag Democratiemaand

BKO's Lillian Ferrier vertelt over het democratie-rollenspel
(foto Ranu Abhelakh)

Projekta voegde vervolgens de daad bij het woord door rekenschap af te leggen over de activiteiten in de democratiemaand. Een overzicht van het verloop van de democratiemaand over de periode 2008 tot en met 2010 gaf  de aanwezigen inzicht in de groei,  in aantal en diversiteit, van dit jaarlijks evenement (in een volgend bericht meer hierover). Projekta keek ook kritisch naar wat zij anders moet doen: een betere spreiding van de activiteiten, de bereikbaarheid van de lokatie, uitbreiding van het team, en verbetering van de externe communicatie.


De avond werd afgesloten met de presentatie en officiële aanbieding van de 2e editie van de State of Our Democracy nieuwsbrief aan de voorzitter en ondervoorzitter van de Assemblee en de Minister van Financieen, Drs. Wonnie Boedhoe.  De State of Our Democracy Nieuwsbrief is vooral bedoeld voor digitale verspreiding en is ook via email naar partners en alle andere belangstellende verzonden. Daarnaast kan de nieuwsbrief worden gedownload via de blog van Projekta.

Met de uitvoering van de derde democratiemaand, hoopt Projekta ook in 2010 een bijdrage te hebben geleverd, en in de toekomst te blijven leveren, aan een grotere bewustwording en uiteindelijk een sterkere democratie in Suriname.

(alle foto's van Ranu Abhelakh)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten