Op maandag 7 juni was het World Food Safety Day (Wereld Voedselveiligheid Dag). Op deze dag wordt er aandacht gevraagd voor het voorkomen, ontdekken en managen van door voedsel overgedragen risico’s, om te kunnen bijdragen aan voedselzekerheid, menselijke gezondheid, economische welvaart, landbouw, markttoegang, toerisme en duurzame ontwikkeling. Het thema voor 2021 is ‘Veilig Voedsel vandaag voor Gezondheid Morgen’.
Eind maart heeft Projekta in haar schaduwrapport voor de Universal Periodic Review (UPR) de situatie met betrekking tot mensenrechten en giftige afvalstoffen aangekaart en aanbevelingen gedaan om het gebruik van kwik uit te bannen. Het proces van de ontwikkeling en implementatie van wet- en regelgeving gerelateerd aan de Milieu Raamwet en de geratificeerde Minamata Conventie moet versneld worden.
Projekta rapporteert ook over de gezondheidsrisico’s voor
de Inheemse en tribale gemeenschappen in het binnenland door kwikvervuiling en
doet aanbevelingen om een gezonde leefomgeving en gezondheidszorg voor hen te
garanderen.
Veilige voedselvoorziening in gevaar
Met 93 procent bos, mag Suriname zich het groenste land
ter wereld noemen. Maar wat hebben wij hieraan als we geen zorg dragen voor
onze waardevolle natuur? De manier waarop momenteel nog voornamelijk aan
mijnbouw gedaan wordt, heeft onomkeerbare schadelijke effecten voor de
gezondheid van mensen en het milieu. Kwik heeft een vernietigende werking op
ecosystemen. Rivieren raken vervuild, waterplanten en -dieren vergiftigd. Waar
Inheemse en tribale volken sinds jaar en dag afhankelijk zijn voor hun
eiwitconsumptie van onder andere vis uit de rivieren, is deze voedingsbron hen
door kwikvervuiling ontnomen. Veilige voeding is voor hen niet langer
gegarandeerd.
Dit is onacceptabel, te meer nog omdat opeenvolgende
overheden commerciële bedrijven in staat hebben gesteld om natuurlijke
rijkdommen uit het binnenland weg te nemen en er grof geld aan te verdienen,
maar gefaald hebben de gemeenschappen te voorzien van voldoende toegang tot
kwalitatieve gezondheidzorg.
Verschillende wetenschappelijke onderzoeken laten verhoogde concentraties kwik zien in het haar en bloed van Inheemsen en Marrons die langs rivieren wonen in gebieden waar aan mijnbouw gedaan wordt. Deze verhoogde concentraties hebben een negatief effect op de zwangerschap; bovengemiddeld veel vrouwen bevallen vroegtijdig (met premature baby’s tot gevolg). De onderzoekers stellen dat lokale vis zeer waarschijnlijk de bron van hun blootstelling aan kwik. De kwikniveaus in het haar zijn vergelijkbaar met die van vrouwen uit longitudinale studies gedaan in andere landen, waarbij er neurologische stoornissen zijn geconstateerd bij kinderen die voor en na hun geboorte blootgesteld zijn aan kwik.
Multi-sectoraal beleid om kwik uit te bannen en de binnenlandbewoners te beschermen is essentieel. Daarnaast zijn cultuurgevoelige informatievoorziening en alternatieve voeding zeer belangrijk. Gelukkig worden er door ngo’s projecten gedaan die als voorbeeld kunnen dienen om voort te zetten en op te schalen. Een voorbeeld hiervan is het viskweek project van stichting Mulokot, waarbij de bewoners van Kawemhakan verzekerd worden van een veilige voedselvoorziening.
Universal Periodic Review
De UPR is het rapportagesysteem waarmee de Human Rights
Council (HRC) van de Verenigde Naties (VN), de stand van zaken van
mensenrechten van alle 193 VN-lidlanden beoordeelt. De lidstaten rapporteren
over hun vorderingen voor het verbeteren van de beleving van alle mensenrechten
in hun land. Suriname rapporteert tijdens de 39e Working Group
sessie in november 2021. Bij deze derde review voor Suriname wordt de periode
mei 2016 – maart 2021 onder de loep genomen.
Tijdens de vorige UPR in 2016 ontving Suriname 171 aanbevelingen van andere landen. De Staat Suriname ondersteunde een ruime meerderheid van deze aanbevelingen: zij zou die uitvoeren. Projekta concludeert in haar schaduwrapportage dat er sinds 2016 op sommige vlakken wel enige verbetering is opgetreden, maar helaas veel te weinig.
Projekta rapporteert ook over mensenrechtenschendingen met betrekking tot vrijheid van meningsuiting, persvrijheid, kinderbescherming, financiële hulp voor kwetsbare kinderen (in tehuizen), mensen met een beperking en het uitblijven van een nationaal Mensenrechteninstituut.-
