Democratie en milieu in Suriname

Tijdens de Democratiemaand organiseerde Projekta in samenwerking met Green Heritage Fund Suriname en de Global Shapers Parmaribo een lezing en discussieavond rondom het thema ‘democratie en milieu’. Deze vond plaats op donderdag 27 november. Monique Pool van GHFS gaf een lezing en Jamille Haarloo van de Global Shapers Paramaribo en Anwar Alibux van Stichting Samarja gaven naar aanleiding hiervan een statement. Wat volgde was niet zo zeer een discussie, maar eerder een collectieve uiting van onvrede over de milieusituatie in Suriname. Ook waren er veel vragen. Vanwege tijdsgebrek kon een aantal vragen niet beantwoord worden. Deze vragen en antwoorden hebben wij hier voor u op een rijtje gezet.

Wat is de relatie tussen milieu en democratie?

Monique: Met mijn presentatie heb ik willen aangeven dat aan het basisgrondrecht vervat in Artikel 6g geen invulling wordt gegeven. “het scheppen en het bevorderen van condities, nodig voor de bescherming van de natuur en voor het behoud van de ecologische balans.” Dit is een democratisch recht, en we hebben nog niet eens moderne milieuwetgeving om hier invulling aan te geven.

Vindt u dat wereldleiders zich echt druk maken over het milieu?

Anwar: Nee. Nergens in de wereld is milieu een prioriteit. Economische groei en veiligheid komen eerst. Vaak worden deze ook als excuses gebruikt om milieu op de achterbank te zetten. Net zoals de Amerikanen die nu olie boren(fracking) en hun grondwater vervuilen met als excuus afhankelijkheid van olie uit het midden oosten waar er veel oorlogen zijn die ze zelf zijn begonnen of in stand houden. Ontwikkelingslanden, vooral Aziatische landen hebben milieu verantwoordelijkheid mee uit cultuur. Dit verdunt omdat ze met elkaar en met het westen concurreren voor economische en militaire macht. Dit is duidelijk te zien bij CO2 onderhandelingen van de VN.

Jamille: Er zijn wereldleiders in soorten. Wereldleiders, zoals Jane Goodall, klimaatexperts en activisten verbonden aan grote milieuorganisaties maken zich heel veel zorgen over het milieu en de toekomst. Dit zijn vaak personen met een technische achtergrond in milieu, natuurkunde, meteorologie, biologie etc die veranderen in activisten juist omdat ze zich druk maken en niet meer kunnen toekijken. De kracht van deze groep is dat ze vaak een holistische kijk (zowel wetenschappelijk als maatschappelijk) op problemen hebben. Politieke wereldleiders daarentegen, nemen eerder een strategische standpunt in om hun eigen agenda (of agenda van wie ze vertegenwoordigen) te kunnen vervullen – Het gaat daarbij dus vaak om specifieke belangen, van een partij of doelgroep uit hun land. Als milieu daarin voorkomt, zal dat dan ook aandacht krijgen.

Monique: Als het gaat om politieke wereldleiders, dan denk ik dat die zich onvoldoende inzetten voor het milieu, enkele uitzonderingen daargelaten: Al Gore en dan hebben we ook nog de Elders (Nelson Mandela, Martti Ahtisaari, Kofi Annan, Ela Bhatt, Lakdar Brahimi, Gro Harlem Brundtland, Fernando H Cardoso, Jimmy Carter, Hina Jilani, Graça Machel, Mary Robinson, Desmond Tutu en Ernesto Zedillo). Dus dan zijn het niet alleen politieke leiders, daarnaast zien we dat een religieuze leider zoals de huidige Paus en de Dalai Lama zich ook uitlaten over het milieu. Zeker de huidige Paus heeft een heel duidelijke visie.

Veel van de milieuproblemen zitten diep geworteld in het onderwijssysteem en educatie, niet iedereen denkt op dezelfde wijze en ziet alles op dezelfde manier. Welke stappen kunnen wij nemen om dit effectief op te lossen?

Jamille: Onderwerpen zoals milieu en maatschappij zouden vanaf de middelbare school breed behandeld moeten worden. Het moet allemaal in een breed perspectief geplaatst worden om de doelgroep bewust te kunnen maken van het probleem. Een eerste stap zou kunnen zijn om de leerkrachten en directeuren van scholen hierin te trainen en lesmateriaal te ontwikkelen.

Armoede is ook een andere factor. Als mensen niets hebben is geld hun enigste motivatie om te leven en zijn bereid alles te doen hiervoor. Hoe kunnen wij armoede verminderen en alle elementen van het milieu in balans brengen?

Jamille: Armoede zie ik als een subjectief en verouderd begrip beperkt tot het bezitten van geld en goederen. Inheemsen en andere bewoners van het bos hebben toegang tot andere rijkdommen die in hun traditionele cultuur heel veel waarde hebben. Is er in dit geval sprake van armoede? Elke groep en cultuur zal zelf moeten bepalen hoe zij naar armoede kijken en hoe ze dat willen bestrijden. Maar eerst moeten we afstappen van de dogma dat geld en goederen allesbepalend zijn in dit proces.

Hoe komt het dat 90% van onze voedsel wordt geimporteerd?

Monique: Omdat wij een importeconomie zijn, we produceren heel weinig zelf. Dat is waarschijnlijk historisch zo gegroeid, mensen hebben een negatief gevoel bij werken op het land.

Van waar dateren de cijfers over de voeding die wij gebruiken in Suriname?

a.Waar is het op gebasseerd? b.Is het productie vs Imports?

Monique: Dat heb ik gelezen in een van de FAO beleidswitboeken geschreven voor Suriname. Ik ben naarstig op zoek gegaan naar welke het precies is, maar heb het zo snel niet kunnen terugvinden. Ik blijf zoeken. Ik ga ervan uit dat het cijfers zijn die men uit de handelsstatistieken heeft gehaald. Ik moet terugzoeken in mijn achtergrond documentatie om een precies antwoord te kunnen geven.

Hoe hopen jullie het nieuwe regeringsplan te beinvloeden? Als vaak genoeg blijkt dat zelfs met informatie ter beschikking beleidsmakers nauwelijks actie ondernemen/passen en gedegen beleid formuleren.

Monique: Door een document te hebben waarin staat wat belangrijke groepen in onze samenleving van belang vinden als het om milieu gaat. Inderdaad is het hebben van informatie niet altijd zo dat men juiste beslissingen neemt, maar het is denk ik wel een belangrijke factor (kennis en informatie) om mensen hun inzicht te doen veranderen.

Worden de politieke partijen ook getoetst of ze de adviezen uit het rapport opvolgen? Worden ze hiermee openbaar geconfronteerd? (Accountability enzo…)

Monique: We zullen dat in ieder geval via de site doen waarop het rapport komt te staan. Afhankelijk van de mogelijkheden zal dat dan in een debat of een openbare meeting ook naar voren kunnen worden gebracht.

Heeft Global Shapers, GHFS, Stg. Projekta reeds prioriteitsgebieden geindentificeerd die opgenomen zullen worden in de Regeringsverklaring? Indien ja, op welke wijze zijn die prioriteitsgebieden vastgesteld?

Monique: We zijn nu in een proces om met specifieke groepen in de samenleving focusgroepen te doen, zodat we die prioriteitsgebieden kunnen vaststellen. Aan de hand van de top 3 of 4 zullen we dan nog publieke debatten houden. Daaruit moet een rapport rollen dat de prioriteiten aangeeft en daarmee gaan we aan de slag. Dus wij stellen het niet vast, we gaan luisteren naar anderen om te horen wat zij belangrijk vinden en daarnaast zullen we ook een desk study doen.

Klik hier voor het vervolg van de vragen en antwoorden.