Door: Jo-Ann Monsels
|
Panelleden in discussie met inleider dr. Wouter Veenendaal |
Misschien bent u hem ook al
tegen gekomen: een meneer van een vier-letterige politieke partij, die bij
Chinese winkels staat met een registratielijst. Het was de grap van de dag.
Niemand zet toch even voor de winkel zijn naam op een registratielijst van een
politieke partij. Mijn mond werd gesnoerd, want trots wees hij me 35 namen van
mensen die zich al hadden opgegeven voor lidmaatschap. ,,Geeft u hen een zak
rijst?” vroeg ik verontwaardigd. Hij schudde van nee en lachte breed. U kunt
zich opgeven en dan wordt u gebeld voor verdere afspraken...
Dit is Suriname van vandaag.
Zonder een folder met een partijprogramma of ideologie te delen met het volk,
was die meneer er wel in geslaagd om 35 contactgegevens te krijgen op een
lijst. Volgens Dr. Veenendaal houden deze directe relaties tussen kiezers en
politici verband met de geringe bevolkingsgrootte. Hij ontdekte in
verschillende kleine landen in het Caribisch gebied, Europa, Afrika, en de
Grote Oceaan een patroon van patronage en cliëntelisme in hun
politiekvoering. Grote stakingen en politiek geweld blijven merendeels uit,
omdat in de kleine (eiland)staten de regering invloed heeft op alle onderdelen
van de maatschappij.
|
Dr. Wouter Veenendaal presenteert zijn onderzoeksbevindingen |
|
Panelleden Jaya Faria Jarvis, August Boldewijn en Ine Apapoe maken aantekeningen tijdens de presentatie |
Wederzijdse
afhankelijkheid in de Surinaamse politiek
Als inleider van de
paneldiscussie “Effecten van kleinschaligheid op politiek en democratie in
Suriname”, ging Dr. Veenendaal in op verschillende niveaus van afhankelijkheid
in het politieke systeem van Suriname. Het kwalitatief onderzoek is voltrokken
onder politici, NGO's, wetenschappers en journalisten en toont vooral hun
perspectief op de Surinaamse politiek. Zo ervaren politici door de vele
berichten via Facebook, Whatsapp en andere social media dat ze constant in
contact zijn met het volk. Dit is niet per se de ervaring van de massa, omdat
een selectieve "loyale" groep steeds via informele wegen in contact
treedt met haar partijtoppers. Inhoudelijk gaan de gesprekken meestal niet over
verbetering van het politiek beleid, maar over hulp en gunsten. De kiezers
houden zich afhankelijk van politici, omdat de formele omgang met
overheidsinstanties lang kan duren en soms niet werkt. Deze ondermijning van de
bestaande democratische systemen heeft een negatieve invloed op het
functioneren van onze politici. Iedere keer wanneer een Surinamer voor die
kruiwagenpolitiek kiest, draagt deze bij aan verzwakking van instituten in dit
land.
|
Het publiek was in grote getale op de presentatie afgekomen |
Anderzijds zijn politici ook
afhankelijk van kiezers, omdat iedere stem een groot verschil kan maken voor regeermacht.
Het politiek beleid van de meeste partijen is gecentreerd rondom het personage
van een leider. Van de interne partijdemocratie blijft weinig over. De
politieke partijen zorgen voor een emotionele verbondenheid tussen de bevolking
en de sterke persoonlijkheden in hun partij, waardoor mensen traditiegetrouw
stemmen. Aangezien het traditioneel kiesgedrag in Suriname veel weg heeft van
etnisch stemmen, hebben politieke partijen elkaar onderling ook nodig om ervoor
te zorgen dat alle etnische meerderheden vertegenwoordigd zijn in de regering. Door
die samenstelling worden grote etnische opstanden voorkomen. Ook politici
hebben onderling veel informeel contact voor samenwerking, omdat iedereen
voordeel heeft bij stabiliteit in het land. Deze stabiliteit is nodig om van
internationale donoren gelden te kunnen ontvangen voor de begrotingen.
|
Er kwamen diverse vragen uit de zaal |
Polarisatie in de
Surinaamse politiek
De politieke competitie tussen
de Surinaamse politieke partijen gaat vaak niet om verschillen in partij-ideologie,
maar eerder om persoonlijke conflicten tussen politici. Aangezien er onvoldoende
naleving is op de wet financiering van politieke partijen, worden
overheidsgelden gebruikt voor partijreclame. Positieve ontwikkelingen in het
land zoals de aanleg van wegen worden gepropageerd als verdiensten van een
partij. En algemene rechten van de bevolking zoals werkgelegenheid en
domeingronden worden ingezet als partijgunsten aan een samenleving. In dit
proces vindt afzwakking plaats van overheidsinstituties door kader (van de
tegenpartij) bewust niet te benoemen of geen gelden toe te wijzen aan
instanties.
|
Moderator Sharda Ganga faciliteerde de discussie tussen de inleider, het panel en het publiek |
Burgerparticipatie
in ons dagelijks leven
De gehouden paneldiscussie zou
allerzins deprimerend overkomen, indien er geen alternatieven waren om deze
cyclus van afhankelijkheid te doorbreken. Tijdens de discussie vroeg het
publiek meermaals in hoeverre de formele en informele educatie ingezet kan
worden voor burgerschapszin en burgerparticipatie. Persoonlijk geloof ik in het
versterken van het maatschappelijk middenveld om deze cyclus te doorbreken. Het
maatschappelijk middenveld kan op termijn doordringen in vele facetten van de
samenleving en daardoor samen met lokale organisaties vraagstukken
oplossen.
Dit middenveld kan het volk bewust maken op welke manier
dagelijkse beslissingen bijdragen aan goed bestuur. Ik ben bijvoorbeeld ervan
overtuigd dat ik de politieke partij geholpen heb door mijn naam niet op die
registratielijst te zetten. Wij hebben als kiezers de macht om een goed
politiek bestuur af te dwingen. Indien wij de lat hoog leggen voor onze
politici, zijn ze genoodzaakt een realistische planning en een partijprogramma
aan ons te presenteren.
|
Ook jongeren toonden zich geïnteresseerd in het onderwerp |