Bij de herdenking
van de verkiezingsdag 2020 zullen de meeste mensen geneigd zijn om vandaag
vooral het falen van de regering Santokhi breeduit te belichten. Een
minderheid, elke dag kleiner wordend, zal de dag aangrijpen om diezelfde
regering te bejubelen.
Meer nog dan het
functioneren van de regering is het goed om vandaag stil te staan bij de
democratie en de democratische rechtsstaat zelf. Gaat het, drie jaar na onze laatste
verkiezingen, beter of slechter met de democratische waarden zoals vrijheid,
gelijkheid, mensenrechten, rechtsstaat, participatie, tolerantie en pluralisme?
Het antwoord stemt niet hoopvol.
De
maatschappelijke ongelijkheid wordt immers elke dag groter, de kloof tussen arm
en rijk, tussen kustvlakte en binnenland, wordt steeds dieper. De vrijheid van
meningsuiting staat onder druk met het te pas en te onpas zwaaien met
muilkorfwetten; de mensenrechten van Inheemse en Tribale volkeren blijven
ondergeschikt aan politieke en economische belangen van kapitaalkrachtigen;
participatie wordt doodgesust in zogenaamde (pre-)dialoogrondes; de etnische
sentimenten klonken sinds 1975 niet zo luid, ongegeneerd en onbeschaafd.
BINI, het
Burgerinitiatief voor Participatie en Goed Bestuur wil nu eens niet kijken naar
regeerders, maar naar onszelf, de burgers, de kiezers. Kritisch en actief
burgerschap is meer dan ooit nodig.
Democratie is namelijk
veel meer dan eens per vijf jaar met een rood potlood vakjes inkleuren. Wij,
burgers van dit land, zijn de echte hoeders van de democratie en democratische
waarden. Als we onze verantwoordelijkheden niet kennen en onze rechten niet opeisen,
zullen we steeds voortsukkelen met regeerders die de Staat als persoonlijk en
partij-eigendom beschouwen.
Voor een gezonde
democratie is het nodig dat burgers actief deelnemen aan het
besluitvormingsproces, zich omstandig informeren om afgewogen meningen te
kunnen vormen en daardoor kritisch kunnen nadenken over politieke en andere
maatschappelijke kwesties. Bovendien moeten zij bereid zijn om verantwoordelijkheid te
nemen voor de gemeenschap en de samenleving als geheel. Ook wij als burgers
komen vroeg of laat in situaties terecht waarbij we kunnen kiezen tussen eigen
belang en het algemeen belang. De vraag die elke burger zichzelf continu moet
stellen is: hoe draag ik bij aan een beter, democratisch en rechtvaardig
Suriname?
Kritisch zijn is
mooi, maar nog mooier is het als het burgerschap zich niet alleen beperkt tot
het ventileren van meningen via sociale media of ingezonden stukken. We hebben
mensen nodig die deelnemen aan het maatschappelijke leven via organisaties, die
vrijwilligerswerk doen (als hun financiële situatie dat toelaat), petities
ondertekenen, hun recht op participatie aan vreedzame protesten gebruiken,evenals
hun recht op het (respectvol) uiten van meningen op basis van feiten en
deelname aan debatten.
We hebben ook
burgers nodig die zich aan de wetten houden, die de rechten en vrijheden van
anderen respecteren, belasting betalen (anders kunnen we geen scholen draaien
of wegen repareren), zorg dragen voor een gezonde leefomgeving, zich houden aan
verkeersregels en andere wettelijke verplichtingen. We kunnen niet eisen van
politici dat zij zich aan wetten houden als wij zelf wetteloos door het leven
willen gaan. De cultuur van wetteloosheid en straffeloosheid waar we zoveel
kritiek op hebben, wordt ook door
onszelf in stand gehouden. Ondertussen ontberen jongeren voorbeeldige
leiderschapsfiguren en rolmodellen, wat deze cyclus in stand helpt houden.
Hetzelfde geldt
voor mensenrechten: als burgers hebben wij allemaal de verantwoordelijkheid om
mensenrechten te beschermen en te respecteren. Wij zijn verplicht om
discriminatie, onrechtvaardigheid en schendingen van mensenrechten te
bestrijden, niet alleen wanneer dat ons persoonlijk raakt, maar ook wanneer de rechten
en de waardigheid van onze medemensen worden aangetast. We hebben een
gezamenlijke plicht van solidariteit naar Inheemsen en Tribale volkeren, mensen met een beperking, seniore burgers, LGBTQ+, en alle andere Surinamers die lijden onder
onvrijheid, ongelijkwaardigheid, ongelijkheid en uitsluiting.
Terwijl de
huidige regering nog nadenkt over hoe zij haar laatste twee jaar zal invullen,
is het tijd voor het maatschappelijk middenveld - de civil society - en alle
burgers, om te denken aan 25 mei 2025 en daarna. We moeten nú nagaan hoe
wij een volgende kater kunnen voorkomen, en dat kan alleen als wij onze
democratie niet overlaten aan de politiek.
BINI - Burgerinitiatief voor Participatie en Goed Bestuur
BINI is een groep van maatschappelijke organisaties en individuele burgers die de principes van een mensenrechtenbenadering van ontwikkeling centraal wil zien in beleid; meer transparantie en rekenschap van de Staat wil, en inclusiviteit en participatie in besluitvorming eist.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten