Toegang tot overheidsinformatie is een mensenrecht

Op vrijdag 22 februari ging Fayaz Sharman, MPA LLB, in de University Guesthouse in op hoe de toegankelijkheid tot overheidsinformatie gepromoot kan worden in Suriname. De discussieavond “Toegang tot overheidsinformatie voor het voetlicht” was de eerste openbare discussie van Projekta voor het jaar 2013.

De spreker opende zijn inleiding met een uiteenzetting van de noodzaak voor een bredere discussie van dit onderwerp in Suriname. In zijn werk als jurist bij de Nationale Assemblee gaf hij aan dagelijks geconfronteerd te worden met verzoekschriften van burgers. Daarin vragen zij vooral om opheldering van overheidsbesluiten, zoals het veranderen van de bestemming van aangevraagde gronden, b.v. grond dat voor een speeltuin was bestemd en vervolgens wordt uitgegeven voor een supermarkt.

Overheidsinformatie heeft echter niet alleen met overheidsbesluiten te maken, maar omvat ook algemene informatie over het beleid en beheer van de Staat, b.v. beleidsmaatregelen, (concept)wetten, en andere informatie die van invloed is of kan zijn op het leven van de burgers. Overheidsinformatie is niet beperkt tot geschreven documenten, maar kan ook foto’s, filmopnames, e.d. bevatten.

De inleider beschreef kort de bestaande nationale wetgeving ter bevordering van burgerparticipatie en van de toegang tot overheidsinformatie, en de internationale verdragen waar Suriname partij bij is. In de internationale verdragen en door internationale rechters is vastgesteld dat toegang tot overheidsinformatie een mensenrecht is, en dat deze nageleefd moet worden. Echter, uit zijn onderzoek bleek dat velen binnen en buiten de overheid zich daar niet van bewust zijn. Ook moet volgens hem de nationale wetgeving aangevuld worden, omdat er nog teveel ruimte voor willekeur bestaat. Verder moet de overheid mechanismen voor transparantie en verantwoording invoeren, dit mede in verband met corruptiebestrijding.

Een ander belangrijk democratische principe is participatie. Hij noemde de rol van NGO’s als belangrijke actor in de democratie bij de bewustwording van de bevolking. Actief burgerschap kwam ook aan de orde: volgens de spreker is actief burgerschap slechts mogelijk als burgers toegang tot betrouwbare en verifieerbare overheidsinformatie hebben.

Om de toegankelijkheid van overheidsinformatie te bevorderen stelt de spreker voor deze te categoriseren naar confidentiële en niet-confidentiële informatie, zodat duidelijk is welke informatie wel en niet opgevraagd kan worden. Ook pleitte hij voor het instellen van een Ombudsinstituut en wettelijke bepalingen voor de afhandeling van verzoekschriften.

Vanuit de zaal zijn er initiatieven genoemd, waaruit blijkt dat er kleine stappen genomen worden om de toegang tot overheidsinformatie te verbeteren. De ondervoorzitter van de Nationale Assemblee noemde de vernieuwde DNA-website als een voorbeeld. Het was echter duidelijk dat er nog een heleboel gedaan moet worden en dat de al bestaande initiatieven nog toegankelijker gemaakt kunnen worden. Het is een lange weg, concludeerde de spreker, maar je moet ergens beginnen.

Toegang tot overheidsinformatie voor het voetlicht

Op vrijdag 22 februari 2013 om 19.00 uur organiseert PROJEKTA in de University Guesthouse een openbare discussie over de toegang tot overheidsinformatie. De toegankelijkheid van overheidsinformatie werkt positief op openbaarheid van bestuur. Openbaarheid van Bestuur is op haar beurt een belangrijke pijler van de democratie en een onmisbaar element in o.a. corruptiebestrijding.

De inleider Fayaz Sharman zal eerst een algemeen kader schetsen van de rol van toegankelijke overheidsinformatie in governance en participatie. Hierna zal hij ingaan op de toegankelijkheid van overheidsinformatie in Suriname. Hierbij zal hij vooral de nadruk leggen op wetgeving (of gebrek daaraan), en op de bewustwording van verschillende stakeholders over dit vraagstuk. Verder zal hij enkele aanbevelingen doen over hoe toegang tot overheidsinformatie bevorderd en gepromoot zou kunnen worden. Na inleiding is er ruimte voor discussie.

Fayaz Sharman studeerde eind 2012 af als Master in Public Administration and Governance bij het FHR Lim A Po Institute for Social Studies. Voor zijn afstudeerthesis deed hij onderzoek naar het bevorderen van de toegang tot overheidsinformatie. Hij is werkzaam als jurist bij de Nationale Assemblee.

Projekta en SGP werken aan stroomlijnen Fonds

Op 5 en 6 februari 2013 heeft Projekta te Overbridge een workshop georganiseerd voor de Nationale Stuurgroep van de Small Grants Programme (SGP).  Dit is deel van een project welke Projekta uitvoert in opdracht van de Stuurgroep om het Small Grants Programma Suriname efficienter, duurzamer en effectiever te maken.

Het SGP ondersteunt activiteiten die bijdragen aan milieubehoud en tegelijkertijd het welzijn van mensen, en hun inkomens, verbeteren.  Dit doet ze door het verlenen van financiële en technische assistentie aan  (voornamelijk) NGO’s en CBO’s in Suriname. 

Dit programma wordt gefinancierd voor de Global Environmental Facility (GEF), gefaciliteerd door de United Nations Development Programme (UNDP), en uitgevoerd door de United Nations Office for Project Services (UNOPS). Suriname heeft zich in 1997 aangesloten bij het SGP, en heeft tot nu toe zo’n 70 projecten uitgevoerd met een gezamenlijke waarde van US$ 1.6 miljoen.

Tijdens de workshop werd samen gewerkt aan een handleiding voor het Programma. Daarin worden processen beschreven en richtlijnen gegeven en voor het aanvragen, beoordelen, uitvoeren en evalueren van projecten. De nadruk lag op het stroomlijnen van besluitvorming en het eenvoudiger formuleren van projectaanvragen en andere formulieren. Daarmee moet het fonds toegankelijker, efficiënter en effectiever worden.

Over GEF/SGP

Het Small Grants Programma (SGP) wordt gefinancierd voor de Global Environmental Facility (GEF), gefaciliteerd door de United Nations Development Programme (UNDP), en uitgevoerd door de United Nations Office for Project Services (UNOPS). Momenteel doen 137 landen mee aan het SGP; deze landen hebben de verdragen aangaande biologische diversiteit en klimaatverandering geratificeerd. Alle projecten die door GEF/SGP worden gefinancierd, moeten passen binnen tenminste één van de aandachtsgebieden van de GEF, nl. behoud en bescherming van biodiversiteit, preventie of terugdringen van activiteiten die klimaatverandering in verhoging van de temperatuur op aarde veroorzaken, preventie of terugdringen van vervuiling van internationale wateren, terugdringen en/of stopzetten van het gebruik van giftige chemische stoffen die biologisch niet afbreekbaar zijn (“Persistent Organic Pollutants” (POPs), en preventie of terugdringen van woestijnvorming, landdegradatie en ontbossing.

Suriname heeft zich in 1997 aangesloten bij het SGP, en heeft tot nu toe zo’n 70 projecten uitgevoerd met een gezamenlijke waarde van US$ 1.6 miljoen.