Salomon's pleidooi: grondenrechten, hoe verder?

Gisteravond werd de 2e openbare discussie van de Democratiemaand 2011 gehouden. De inleider was Salomon Emanuels, die inging op het verloop van de grondenrechtenconferentie. Samen met de aanwezigen probeerde hij aan te geven: hoe verder met het proces van grondenrechten?

Later volgt een uitgebreid verslag van de avond. Salomon hield ter afsluiting van de avond een pleidooi voor "niet elkaar steeds te willen vertellen hoe het moet". Dit is een transcriptie van zijn (spontane) afsluiting:

Bij dit soort processen, moeten we er ernstig rekening mee houden dat generaties lang Marrons en Inheemsen een behoorlijk wantrouwen hebben opgebouwd ten opzichte van met name de Overheid in het kustgebied. Dat neem je niet weg met 1 regering, en ook niet in 1 regeerperiode. We moeten heel goed beseffen dat we ruimte moeten geven om langzamerhand eruit te komen. Dat wil zeggen dat je soms als Overheid even een aantal stappen terug moet doen. Als je deskundigen hebt, laat ze aan het werk, maar probeer niet prominent zelf aanwezig te zijn, omdat dat ook met het oog op de “tirannie van participatie” dan heel vaak door de belanghebbenden geassocieerd wordt met een poging om alle macht toch te behouden.  Terwijl: participatie is in essentie een stukje macht delen.

Een ander aspect is: we moeten ervoor oppassen om naar elkaar toe belerend bezig te zijn. Dat we mensen steeds willen vertellend hoe het moet. Paolo Freire heeft daar over geschreven en zijn boek (Pedagogiek van de Onderdrukten) staat aan de basis van het participatiedenken. Freire laat de verhouding zien tussen meester en leerlingen, waar de meester alleen maar kennis moet overdragen en de leerling maar moet consumeren. We moeten daarvoor oppassen.

Ontwikkelingswerken en bewustwording bij Marrons en Inheemsen is ruwweg ergens in de jaren zeventig, rond en na de onafhankelijkheid van Suriname op gang gekomen toen men ongeconsulteerd de onafhankelijkheid bracht. Vanaf dat moment zijn ze werkelijk gaan protesteren: stilzwijgend en op allerlei ander manieren. Door de binnenlandse oorlog en de bemoeienis van externe mensen met projecten en onderzoeken, zijn ze nog bewuster geworden en inmiddels staan ze midden in de Surinaamse samenleving en willen ze meepraten, meedenken en meebeslissen. We moeten dat in Suriname beschouwen als een grote toevoeging in onze stap voorwaarts en ruimte geven om de vreedzame co-existentie in deze Surinaamse samenleving te behouden en te koesteren.