Samenvatting discussie "Dialoog met gemeenschappen en goudzoekers, de case van IAMGOLD)

Dit is een vervolg op het vorig bericht over de eerste discussieavond van de 4e Democratiemaand. Een samenvatting van de levendige discussie.

Veiligheid en impact natuur

Berry Vrede wilde  graag weten wat er gebeurt nadat het bedrijf uit het gebied is vertrokken. Men maakte zich vooral zorgen om de staat van het gebied, en ook de veiligheid van de bevolking. Finisie vertelde dat Afdeling Milieu een closure planning (berekend voor over 12 – 15 jaar) heeft die de rehabilitatie van het gebied zal aanpakken. Het bedrijf houdt zich aan de wettelijke regels en een apart fonds voor de rehabilitatie van het gebied is wettelijk verplicht.De gemeenschappen worden daarom nu al in de milieu-assessments en in de planning betrokken. Ook zijn er verschillende technische maatregelen getroffen om schadelijke gevolgen te  minimaliseren.

Hoe belangrijk is Community Relations voor het bedrijf ?

Siegmien Staphorst was vooral geinteresseerd in het percentage van de omzet dat terugvloeit naar de community relation afdeling. Hoewel er geen percentage is vastgesteld kon Finisie wel melden dat US $ 3.=  per ounce geproduceerd goud voor de financiering van sociale projecten wordt gereserveerd. Dit geld is bestemd voor zowel de betrokken gemeenschappen als organisaties in Paramaribo. Deze bijdrage is vastgesteld ongeacht de prijs van goud. Bovendien hebben de gemeenschappen geen inspraak in de vaststelling van de bijdrage voor sociale projecten, en ook niet in het bepalen van de beleidsgebieden waarin wordt geinvesteerd. De investeringsgebieden zijn bepaald in een eerder uitgevoerd Social Impact Assessment. Bij dit onderzoek zijn de gemeenschappen wel betrokken geweest. Bovendien worden de activiteiten van het bedrijf door de gemeenschappen geevalueerd.  Voor grote projecten kan er wel een uitzondering worden gemaakt, en meer geld worden geinvesteerd. Siegmien merkte op: “ik mis in het verhaal de werkelijke participatie: meedenken, meedoen, meebesluiten.”

Rol Overheid

Volgens Ellen Naarendorp van het Kabinet van de President (?) moet de overheid “meer in de lead zijn om met de mensen in dialoog te gaan over de milieu- en gezondheidsgevaren van de bedrijfsactiviteiten. Het wordt nu teveel overgelaten aan het bedrijf.”  Volgens Finisie treedt IAMGOLDin dialoog met de overheid bij onderwerpen waarbij de overheid een directe rol in heeft, zoals watervoorziening.  Ook zijn er controle mechanismen ingesteld die de monitoring van de activiteiten van IAMGOLDmogelijk maken. Mevr. Naarendorp meent echter dat een nationaal dialoog een veel breder impact  zou hebben.

Versterking gemeenschappen: ondernemers

Naar aanleiding van de vraag van Berry Vrede naar de afname van producten en diensten van de gemeenschappen (inkomsten generering) ontstond er een discussie over het proces van versterking van de  gemeenschappen. Hoewel er verschillende producten van de gemeenschappen worden afgenomen, voldoet de kwaliteit echter nog niet aan de standaarden van het bedrijf. De meeste ondernemers zijn nog niet sterk genoeg. IAMGOLDheeft daarom met verschillende partners  versterkingsprocessen opgezet. Bovendien wordt volgend jaar gestart met het verstrekken van micro financiering. George Lazo vindt het proces echter veel te traag. Volgens Finisie is dit onderdeel van het proces.  “Je kan niet verwachten dat ze alles binnen 1 jaar leren of kunnen.”.

Wetgeving

Ook de wettelijke bepalingen rond de mijnbouw, specifiek de goudwinning, kwamen aan de orde. Finisie meldde dat IAMGOLD zich streng houdt aan de wettelijke bepalingen. Volgens hem is de kritiek op de wetgeving vanuit de gemeenschap ongegrond. Hoewel de goudzoekerswet niet relevant is voor de huidige situatie, is de Mijnbouwwet van 1986 uitstekend werkbaar. De Mijnbouwwet is op het op bepaalde punten verouderd (bijv. op Milieugebied), maar er zijn wel voldoende handvaten om de ordening van de sector aan te pakken.Vooral artikel 36.3 over zonering zou moeten worden uitgevoerd. In combinatie met artikel 36.6 over de uitgifte van concessies aan klein mijnbouwers, zijn er voldoende handvaten om de sector te ordenen, vindt Chris Healy. 

Ook de kwestie rond de Grondenrechten kwam aan de orde. Wat zullen de gevolgen voor het bedrijf zijn als de rechten van de transmigranten worden toegekend? Dit hoeft geen probleem te vormen: “als de zaken wetten veranderen, dan gaan wij in gesprek met de mensen daar, de eigenaren dan, om te kijken welke percentage naar hun terug moet vloeien”. De overheid blijft een belangrijke partner. Aanpassen aan de de situatie en in onderhandeling gaan.

Verbetering Communicatie

Rudi Vrede van de communicatie commissie van Klaaskreek meent dat IAMGOLD beter met de Surinaamse gemeenschap moet communiceren. Het bedrijf roept onterechte kritiek op zich af door onvoldoende aan de Surinaamse gemeenschap te vertellen wat zij voor en in de dorpen doet. Zo is de kerk van Klaaskreek gerenoveerd, een school gebouwd en is het dorp van water voorzien.

Nationaal Fonds

IAMGOLD wil haar impact op de ontwikkeling van Suriname vergroten, zegt Finisie. Daarom komt er begin 2012 een Nationaal fonds waar aanvragen voor sociale projecten zullen kunnen worden ingediend. Het niveau van engagement, zoals dat met de dorpsgemeenschappen bestaat, zal echter niet worden bereikt.

Op de opmerking van Henk Muntslag dat IAMGOLD nog veel meer zou moeten doen voor de Surinaamse gemeenschap, gaf Projekta directeur Sharda Ganga aan dat het niet de taak is van een bedrijf om te zorgen dat er overal onderwijs, gezondheidszorg of andere diensten zijn. Daar is een Overheid voor. Met die opmerking werd het officieel deel van de avond afgesloten; en trokken de gasten naar de drankjes en hapjes waar nog lang werd nagepraat.

Projekta blikt tevreden terug op de eerste openbare discussie, en kijkt vol verwachting uit naar volgende openbare discussie: Grondenrechten. Hoe verder? Beschouwing over de Grondenrechten conferentie op  dinsdag 22 november a.s. in de vergaderzaal van Conservation International aan de Kromme Elleboogstraat 20.

(alle foto's: Ranu Abhelakh)