Basisprincipes voor een Wet Openbaarheid van Bestuur

Dit is het kader horend bij het artikel "MYSTERIEUZE ZAKEN: Wet Openbaarheid van Bestuur is goed voor iedereen!", gepubliceerd in onze State of our Democracy Nieuwsbrief 2015. Lees het artikel zelf hier. De gehele nieuwsbrief vindt u hier.

Basisprincipes voor een Wet Openbaarheid van Bestuur:

Toegankelijkheid van informatie

Informatie in beheer van publieke instanties moet toegankelijk zijn. Slechts in bepaalde omstandigheden mag hiervan worden afgeweken. Toegang tot informatie is een basisrecht.

De verplichting om te publiceren

Publieke instanties zijn verplicht ten minste informatie te publiceren: 

¨ Over hoe zij functioneren, hun kosten, hun doelen, boekhouding, standaarden en behaalde doelen;

¨ Over aanvragen, klachten of acties van burgers t.a.v. de instantie;

¨ Over processen waarbij burgers kunnen bijdragen aan belangrijke besluiten of voorstellen voor regelgeving;

¨ Over de informatie die zij bezitten en hoe die er uit ziet;

¨ Over besluiten of beleid die de burgers raken, inclusief achtergronden en motivering.

Bevorderen van een open overheid

De overheid moet bewust acties uitvoeren om de gemeenschap te informeren over hun rechten en zo een cultuur van openheid te bevorderen. Wetgeving moet handvaten bieden om de cultuur van geheimhouding te doorbreken.

Beperkte uitzonderingen op de regel

Alle aanvragen bij publieke instanties voor informatie  moeten gehonoreerd worden, tenzij de instantie kan bewijzen dat de aangevraagde informatie een wettelijk vastgesteld doel heeft (b.v. nationale veiligheid, privacy, etc.) en dat het vrijgeven van de informatie schade kan aanrichten aan dat doel dat groter is dan het algemeen belang.

Processen om toegang te faciliteren

Aanvragen moeten snel en eerlijk afgehandeld worden. Informatie over afgewezen aanvragen moet beschikbaar zijn.

Kosten

Een aanvraag voor informatie mag niet verhinderd worden door te hoge kosten. De prijs moet betaalbaar zijn voor de gemiddelde burger.

Toegang tot vergaderingen

Officiële vergaderingen moeten toegankelijk zijn voor het publiek. Het gaat hier vooral om besluitvormende instanties en minder om adviserende organen binnen de overheid.

Toegankelijkheid heeft voorkeur

Wetten die toegankelijkheid van informatie verhinderen, moeten gewijzigd of opgeheven worden.

Bescherming voor klokkenluiders

Individuen die aangifte doen moeten beschermd worden tegen wettelijke, administratieve of werkgerelateerde sancties.

MYSTERIEUZE ZAKEN: Wet Openbaarheid van Bestuur is goed voor iedereen!

Dit artikel verscheen eerder in de ‘State of our Democracy 2015’. De gehele nieuwsbrief vindt u hier. 

Op 29 september berichtte de Ware Tijd dat Minister Algoe van Landbouw, Veeteelt en Visserij ervoor pleitte dat de Centrale Landsaccountantsdienst (CLAD) onderzoek doet bij het Cassavebedrijf Innovative Agro Processing Industries (IAPP).  De cassavefabriek is slechts één van de vele gevallen  waarvan al langer vanuit de samenleving gevraagd werd/wordt om meer openheid. Naar aanleiding van het bericht  plaatste PROJEKTA-directeur Sharda Ganga een simpele vraag op haar Facebook-pagina: “Welke vraagstukken, vreemde zaken zou men nog meer onderzocht willen hebben?”

De reacties stroomden binnen en demonstreerden de enorme behoefte aan meer transparantie. En bovenal: de behoefte aan de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Als die Wet er zou zijn, konden al deze reactiegevers zelf achter de feiten komen. Een WOB geeft niet alleen burgers toegang tot informatie, maar beschermt ook publieke functionarissen van valse beschuldigingen. Geruchten krijgen veel minder ruimte om uit te groeien tot mythen die door velen als waar worden beschouwd. Een WOB is dus goed voor iedereen!

De President kondigde de Wet al aan in de Regeringsverklaring. Wij willen graag voorkomen dat die wet hetzelfde lot beschoren zal zijn als de Anticorruptiewet, die langer dan dertien jaar in behandeling is en op het moment van dit schrijven nu weer behandeld wordt in de Nationale Assemblee. De draft-Anticorruptiewet is herhaalde malen gereviseerd, waarbij elke revisie een verzwakking betekende van de inhoud.

Daarom vindt u hier een lijst van basispunten waaraan een Wet Openbaarheid van Bestuur moet voldoen, gebaseerd op ’The Public’s Right to Know’.

Hieronder vindt u een greep uit de lijst van zaken, naast de cassavefabriek, die burgers graag nader onderzocht zouden willen zien, en/of diensten en instellingen die volgens hun doorgelicht zouden moeten worden.

·       De boekenaanschaf van de Presidentiële Werkgroep Onderwijs: Wat is gebeurd met  de zogenaamde seksueel expliciete leerboeken? Hoeveel zijn gedistribueerd, kan de burger een exemplaar zien om te kijken wat acceptabel is of niet? De leerboeken van het VOJ zouden worden "versurinamiseerd". De boeken kwamen  maar de meeste scholen wilden ze niet – klopt dat? Hoeveel heeft dit alles ons gekost?

Foto: www.waterkant.net

·       De plannen voor de fly-over en het “treinproject”. Worden hier nog gelden aan besteed, wordt de commissie/ de adviseurs nog betaald, en hoeveel zijn we intussen al kwijtgeraakt aan consultants en rapporten?

·       Wat is de status van het consulaat/gebouw dat we hebben gekocht in Parijs?

·       De vele ontheffingen van in totaal zeventien ministers en twee onderministers. Hoe lang staan deze personele kosten nog op de begroting van de overheid. Wordt het afgebouwd? Wat is in de toekomst de criteria voor ontheffingen? Hoeveel ambtenaren zitten daadwerkelijk thuis met doorbetaling? Kortom: met hoeveel spookambtenaren hebben wij te kampen?

·       De benoeming van personen – de profielbeschrijvingen van de functies, de (sollicitatie)procedures, de TORs en contracten (denk bijvoorbeeld aan de dochter van de President, en nog honderden meer).

Foto: www.caribjournal.net

·       Is er daadwerkelijk zoveel geasfalteerd als is aangegeven in de projecten en hoorde daar ook wegmeubilair bij, zoals trottoirbanden, looppaden, etc.?

·       Kwestie van Nos Kasitas en Sociale Zaken.

·       Onderzoek naar Ramon Abrahams (bij het VES-debat zei de NDP-vertegenwoordiger dat hij moest aftreden vanwege corruptie).

·       Dubieuze aankoop van een pand voor Justitie en Politie aan de Henck Arronstraat.

·       Het waterleidingproject te Boven Suriname. Het buizensysteem is aangelegd en soms ook kranen, maar de waterzuiveringsinstallaties bij de rivier zijn nooit gezien.

·       Aanbestedingsprocedure en kosten 'Verfraaiingsproject' Onafhankelijkheidsplein. Hoeveel heeft elk van de bloempotten, inclusief plant gekost?

·       De gestolen whisky’s van het Kabinet van de President, en de brushcutters van Sport en Jeugdzaken: weten we al wie de schuldigen waren?

·       De wapens ontvreemd uit het goed beveiligde huis van ex-Minister Abrahams.

·       De boekhouding van Carifesta en besluitvorming over uitgaven.

·       De namen van de gaarkeukeneigenaars van de naschoolse opvang, en wat zij elk betaald kregen.

·       Het contract van de fotograaf van ex-minister Belfort en de betalingen (want men zegt dat het een paar duizend SRD per foto is).

·       Het Ministerie van Regionale Ontwikkeling maakte bekend dat er speciale, gesubsidieerde vluchten naar het binnenland zouden zijn voor  NGOs, academici, etc. Op RO wist niemand ervan.

·       Hoe is $ 772.3 miljoen op de Zwitserse bankrekening van een Surinamer terecht gekomen?

·       Status van de bouw van het ziekenhuis in Wanica.

·       Doorlichting van de commissie Ordening Goudsector: wie heeft wat ooit gezegd of bepaald t.a.v. de skalians bijvoorbeeld?

·       Wat leverde onderzoek naar de diefstal en vernieling bij het Telesur-zeekabelstation (ruim 1 miljoen USD schade) in Coronie op?

·       Aanbesteding voor de 7 gepantserde auto's in 2013- 2 miljoen USD, IMF en CvB waarschuwden toen al over het uitgavenbeleid)

·       Heeft de "eervol" ontslagen ex-onderminister Gopi de duizenden hectaren houtconcessies teruggegeven aan de Staat? NH moet periodiek de concessies publiceren. Ook: de hele procedure t.a.v. de toewijzing van percelen aan Amzad Abdoel.

·       Onderzocht de CLAD de vermeende financiele misstanden bij het ministerie van Sport - en Jeugdzaken: wat was het resultaat? 

·       De 35 miljoen bij de VCB ondergebracht t.b.v. ondernemerschapsontwikkeling. Wat is daarmee gebeurd nadat de ondernemers protesteerden tegen de voorwaarden?

·       Voorraadbeheer bij staatsbedrijven, goederen gaan bij sommige het magazijn uit zonder dat die verantwoord worden.

·       Procedures/besluitvorming  t.a.v. de (verandering van) taken en werkwijze van diverse instituten, diensten, afdelingen. Dit naar aanleiding van de uitholling van taken, die vervolgens bij andere afdelingen worden geplaatst, of bij een beleidsadviseur, of bij het Kabinet van de President. “Iedereen kent de staatjes binnen de staat en toch overleven de staatjes. Toezichthoudende instituten moeten ook onder de loep worden genomen (wie bewaakt de bewaker), maar ook instituten die een wettelijke basis hebben of anderzins onderhevig zijn aan de politiek.”

Wilt u meer lezen over de staat van onze democratie in 2015? Lees dan ook de andere artikelen van de ‘State of our Democracy’ nieuwsbrief.

De Visie in Onze Regeringsverklaring

Dit artikel verscheen eerder in de ‘State of our Democracy 2015’. De gehele nieuwsbrief vindt u hier.

Op 1 oktober jl. sprak de President de jaarrede uit in de Nationale Assemblee. Dit was tevens de Regeringsverklaring (RV) van het tweede kabinet Bouterse, de eerste uiteenzetting van het pad dat dit Kabinet voor ogen heeft. Opvallend was al de eerste zin van de daadwerkelijke RV: “de Regering heeft op 12 augustus, in een periode van bijzondere uitdagingen, het roer overgenomen”. Uitgesproken door een herkozen President kan de vraag gesteld worden: wie had het roer dan hiervoor in handen? Deze formulering was slechts het begin van een tekst vol ondoorgrondelijke formuleringen die elkaar soms tegenspraken.

Natuurlijk kun je van een Regeringsverklaring geen uitgebreide, volledige actieplannen verwachten. De verklaring moet in grote lijnen aangeven welke keuzes er gemaakt worden. Maar keuzes waartoe? Waar moeten ze naar leiden? Dat is uiteraard de eerste vraag die gesteld kan worden: welke visie draagt de Regeringsverklaring uit, voor de toekomst van ons land?

Op zoek naar de visie

Die visie is niet zo makkelijk te achterhalen. De Regeringsverklaring start niet met het uiteenzetten van een visie, maar met een doemscenario – er wordt meteen gesproken over drie prioriteiten die de randvoorwaarden zijn die fundamenteel zijn voor het voortbestaan van de natie – implicerend dat het voortbestaan van onze natie gevaar loopt. Wat volgt zijn echter niet drie randvoorwaarden, maar één gevaar (klimaatverandering, met name de zeespiegelstijging) en twee voorwaarden (soevereiniteit van ons territoir en nationale eenheid).

Ten aanzien van klimaatverandering en zeespiegelstijging staat als maatregel genoemd de kustbescherming middels mangrovebeplanting en dijken. Aan de soevereiniteit zal gewerkt worden door het versterken van de volkseenheid, cultuurbeleid dat respect voor elkaar vergroot en religieuze en etnische verscheidenheid behoudt, door versnelde nationale opbouw verspreid over geheel grondgebied en heel volk. Daarnaast ook door vredespolitiek, met name regionale integratie, met name de buurlanden (buurlandenpolitiek) en bilaterale bespreking met Guyana over de Tigri-gebied bezetting.

De nationale eenheid tenslotte, wordt verkregen als “Onderwijs en Wetenschap, Kunst en Cultuur, Politiek, Rechtspraak, Decentralisatie, Burgerparticipatie, Pers en Media, alles en dus iedereen die op de eerste plaats ten dienste is van de Nationale eenheid.” Hoe dat precies in de praktijk moet werken. wordt niet nader uitgelegd. Opvallend in deze rij is de samenvoeging van processen (decentralisatie, burgerparticipatie) met sectoren – maar dat terzijde.

Men stelt, na opsomming van deze drie punten: “Alleen door Nationale eenheid is onze soevereiniteit krachtig, alleen een sterke soevereiniteit, zal ons een zelfstandige duurzame ontwikkeling garanderen!”. Dit zou een logische samenvatting kunnen zijn geweest van de paragraaf over de drie “randvoorwaarden”, als het aspect van duurzame ontwikkeling reeds eerder aan de orde was gekomen. Maar er is tot nu toe alleen verwezen naar klimaatverandering.

De Regeringsverklaring en jaarrede staan in het teken van de economische crisis. Maar er wordt gesteld dat de “sociale beschermingspolitiek niet wordt losgelaten. En dat past bij het woord dat wellicht als uiteindelijk doel van de regering Bouterse II kan worden aangemerkt – de Welzijnssamenleving”.

Er staat nergens een concrete definiëring/invulling van deze welzijnssamenleving, maar her en der in de tekst staan wel enkele uitgangspunten die daarnaar verwijzen, zoals “sociale solidariteit, rechtvaardigheid en social inclusion als basisuitgangspunten voor onze samenlevingsopbouw”. Deze welzijnssamenleving zal steunen op een efficiënt ingerichte en sterke economie.

Hier zijn twee hoofdpunten voor uitgewerkt.

Ten eerste, een gedifferentieerde economische basis en structuur, waarbij de volgende sectoren worden genoemd:

• Agrarische ontwikkeling, met agro‐industriële verwerking van vooral groenten en fruit
• Industriële verwerking van mijnbouw en agrarische productie 
• Toerisme ontwikkeling, m.n. eco-, health- en wellness‐toerisme
• Geavanceerde dienstverlenende sector

Daarnaast wordt onder dit punt een aantal zaken genoemd, welke niet zozeer economische sectoren zijn, alswel randvoorwaarden waarin (blijkbaar) geïnvesteerd zal worden:

• Milieuverantwoord menselijk handelen op alle levensgebieden
• Energie-opwekking (m.n schone en betaalbare energie)
• Zee-, lucht, weg- en spoortransport voor vracht- en personenvervoer (m.n. voor de grote groepen toeristen, van Suriname naar het buitenland en vice versa en binnen geheel Suriname)

Ten tweede, een rechtvaardig systeem van ontwikkelings-en bestaansgaranties, met:

• Onderwijsstelsel gericht op de arbeidsmarkt, technologische innovatie en persoonlijkheidsontwikkeling
• Werkgelegenheid en arbeidsbescherming
• Systeem van sociale zekerheden
• Bereikbare en toegankelijke medisch zorg
• Structuren en voorzieningen ter bescherming van de volksgezondheid

Het doel wil men bereiken middels wetgeving en organisatie, planning en efficiency, opbouw van een gezonde en schone economie, voor de creatie van een duurzame economische groei, met differentiatie van onze economische basis. Over maximaal 25 jaar zal dit allemaal resulteren in “de groei van ons land tot een moderne, zelfstandige agrarisch-mijnbouw‐toeristisch‐industriële welzijnssamenleving, met deze veelzijdig gedifferentieerde economische basis.”

Ziedaar de visie.

In een volgend bericht (te publiceren op onze blog) zullen wij alle concrete maatregelen die in de Regeringsverklaring (voor de zittingstermijn van de Regering Bouterse II) en de jaarrede (voor het dienstjaar 2016) genoemd worden, op een rij zetten.

Wilt u meer lezen over de staat van onze democratie in 2015? Lees dan ook de andere artikelen van de ‘State of our Democracy’ nieuwsbrief.

Een ferme stap naar EITI in Suriname

Dit artikel verscheen eerder in de ‘State of our Democracy 2015’. De gehele nieuwsbrief vindt u hier.

PROJEKTA zet zich vanaf 2010 in voor meer bewustwording over de Extractive Industries Transparency Initiative (EITI). Hierover berichtten wij al in de State of our Democracy nieuwsbrief van 2011. Dit is een wereldwijd initiatief voor transparantie in de zogeheten ‘extractive industries’, zoals mijnbouw, oliewinning en aardgaswinning, maar ook bijvoorbeeld de visserij en houtkap. In landen die zich aan de EITI-standaarden hebben gecommiteerd, publiceren bedrijven wat zij betalen aan de overheid en publiceert de overheid hun ontvangsten van deze bedrijven. Deze publicaties worden met elkaar vergeleken door een onafhankelijke accountant. Dit proces wordt overzien door een onafhankelijke commissie waarin overheid, private sector en maatschappelijk middenveld zitting hebben.

De EITI kan bijdragen aan corruptiepreventie, een gezonder investeringsklimaat en meer inspraak van burgers in besluiten die hun leven beïnvloeden. Wereldwijd doen 49 landen mee aan de EITI, waaronder onze Caricom-genoot Trinidad & Tobago (T&T). In vele opzichten, lijkt T&T op Suriname, waardoor wij van hun ervaringen kunnen leren. Tijdens de Democratiemaand 2015, organiseerde PROJEKTA daarom een lezing over de EITI, in samenwerking met Trinidadiaanse partners de University of the West Indies (UWI) en de TTEITI.

Econoom en docent Roger Hosein van de UWI belichtte de manier waarop T&T is bezweken aan wat in de economie ‘Dutch Disease’ wordt genoemd. Opeenvolgende regeringen in T&T hebben de tijdelijk hoge inkomsten uit de aardolie-sector besteed aan ondoordachte subsidies en werkverschaffingsprojecten,en onvoldoende aan zogeheten kapitaal-investeringen. Dit leidde tot een scala aan problemen, voor en na de terugval van de wereldmarktprijzen, waaronder verminderde arbeidsproductiviteit, een onvoldoende gediversificeerde economie, een tekort aan arbeidskrachten in bepaalde sectoren, en een fors toegenomen staatsschuld.

Niet alleen het geval van Trinidad, maar ook cijfers uit andere landen tonen aan dat verhoogde inkomsten uit EI’s zelden duurzame en positieve ontwikkeling voor een land brengen. De EITI is ontwikkeld in antwoord op deze trend. TTEITI-voorzitter Victor Hart toonde met cijfers aan hoe de EITI in diverse landen de ‘lekkages’ in de inkomstenstromen heeft weten te dichten, waardoor de harde klappen van de terugvallende prijzen opgevangen konden worden. Ook zorgde de invoering van EITI dat het algeheel systeem van belastinginning efficiënter werd, in alle sectoren.

Dit proces is niet zonder slag of stoot gegaan. Behalve de capaciteitsproblemen bij de overheid en de bedrijven, was het ook een uitdaging om politieke committering te verkrijgen. Tijdens de lezing belichtte oud-Minister van Energie en van Financiën, Conrad Enill, op een openhartige wijze zijn initiële weerstand tegen de invoering van de EITI, en het proces om uiteindelijk de voordelen te kunnen inzien. Voor politici is de EITI namelijk heel handig als tool om te kunnen plannen in de sector, te kunnen leren over andere landen en om beschuldigingen van corruptie te kunnen weerspreken.

Minister Regilio Dodson van Natuurlijke Hulpbronnen

Na de lezingen, gaf Minister Regilio Dodson van Natuurlijke Hulpbronnen zijn visie op het onderwerp. Ook hij onderstreepte het belang van transparantie in het beheer van natuurlijke hulpbronnen, met speciale aandacht voor de balans tussen duurzame ontwikkeling en economische groei. De rol van data, zoals die van het Algemeen Bureau voor de Statistiek, en potentieel van de EITI, zijn onmisbare tools bij het maken van beleid. Hij heeft vele maatregelen al in petto, waaronder het instellen van een onafhankelijk Mineralen Instituut. Daar sluit EITI volgens hem goed aan. Hij toonde zich een uitgesproken en ondubbelzinnige voorstaander van de invoering van de EITI in Suriname, en benadrukte de rol van PROJEKTA en het Burgerinitiatief als belangrijke partners daarbij. “Ik zal alles in mijn macht doen om EITI te realiseren in Suriname”, verklaarde hij ferm. -

Wilt u meer lezen over de staat van onze democratie in 2015? Lees dan ook de andere artikelen van de ‘State of our Democracy’ nieuwsbrief.

Gratis training project ontwerp en project schrijven

PROJEKTA nodigt organisaties uit deel te nemen aan een training projectontwerp en project schrijven. De projecten moeten te maken hebben met onderwijs, milieu, of gemeenschapsontwikkeling. Er zij geen kosten verbonden aan deze training.

Welke organisaties komen in aanmerking?

Om in aanmerking te komen voor deelname aan de training moeten organisaties:

• Rechtspersoonlijkheid bezitten. (het registratienummer van de organisatie dient vermeld te worden in het aanmeldingsformulier)
• Projectideeën willen uitwerken die passen binnen de themagebieden. Klik hier voor een gedetailleerde beschrijving van de thema’s, en andere voorwaarden.
• Bereid zijn het gehele trainingstraject te doorlopen, bestaande uit 5 trainingsdagen in de periode februari en maart en eventueel 2 extra dagen in april. Bij opgave voor de training committeert de organisatie zich aan deelname van de eerste drie dagen.

Hoe kom je in aanmerking?

Uw organisatie en het projectidee kunt u registreren door hier te klikken. Beschrijf uw projectidee zo duidelijk mogelijk; de selectie zal vooral hiervan afhangen! Organisaties hebben tot uiterlijk vrijdag 29 januari 2016,uiterlijk 15.00 uur de tijd om het formulier in te vullen. Uit de ingevulde formulieren worden er maximaal 15 projectideeën geselecteerd die, onder begeleiding van PROJEKTA, verder ontwikkeld worden tot projectaanvragen.

De uit de training voortgekomen aanvragen zullen door de deelnemende organisatie zelf moeten worden aangeboden aan fondsen.

U krijgt uiterlijk woensdag 3 februari 2016 bericht of uw idee geselecteerd is voor verdere uitwerking tijdens de training. Formulieren die niet volledig zijn ingevuld, worden NIET in behandeling genomen. Alleen geselecteerde projectideeën worden gecontact.

Voor meer informatie: E-mail: projekta@sr.net,  T: 439924/439925

blog: www.projekta-suriname.blogspot.com

of via FB www.facebook.com/ProjektaSR

Dit initiatief wordt door de Alcoa Foundation ondersteund.

Burger- en politieke rechten: huiswerk voor Suriname

Dit artikel verscheen eerder in de ‘State of our Democracy 2015’. De gehele nieuwsbrief vindt u hier.
In 2013 deed Suriname verslag aan de Mensenrechten-commissie van de Verenigde Naties over de voortgang van onze implementatie van het Verdrag voor Burger- en Politieke Rechten. Dit verslag werd in oktober 2015 uitvoerig besproken met vertegenwoordigers van de Staat. De Commissie uitte in deze gesprekken en in haar geschreven commentaar haar ontevredenheid over de voortgang, over de kwaliteit van het verslag en de beantwoording van de Surinaamse delegatie. Zo bevatte het rapport en de mondelinge beantwoording volgens hen meer anekdotische informatie dan harde feiten en statistieken, en kon er over veel vragen geen afdoend antwoord worden gegeven. Ook uitte de Commissie herhaaldelijk haar bezorgdheid over het ‘klimaat van straffeloosheid’ van met name mensenrechtenschendingen, en de onverenigbaarheid van de Amnestiewet met diverse internationale mensenrechtenverdragen. Na de mondelinge beantwoording, kreeg de Staat nog de gelegenheid om resterende vragen schriftelijk te beantwoorden, waarna de Commissie op 3 november 2015 haar uiteindelijke bevindingen en aanbevelingen presenteerde.
Hier een greep uit de lijst met aanbevelingen die Suriname moet uitvoeren voor haar volgende rapportage in 2020. Voor de volledige lijst, klik hier.

Mensenrechtenschendingen

• Intrekken van de Amnestiewet.
• Onmiddellijk instellen van het Constitutioneel Hof, dat voldoende uitgerust en onafhankelijk moet zijn.
• Voldoen aan internationale mensenrechtenwetgeving voor het ter verantwoording roepen van degenen die verantwoordelijk zijn voor die ernstige mensenrechtenschendingen, waarvan Staten verplicht zijn om de daders te berechten en om lopende strafrechtelijke processen af te ronden.
• Effectieve bescherming van getuigen van mensenrechtenschendingen en grondig onderzoek naar gevallen van vermoedelijke intimidatie van getuigen.
• Maatregelen treffen om het Nationaal Mensenrechten Instituut te laten functioneren met een ruim mensenrechtenmandaat en voldoende financiële en menselijke hulpbronnen.
• De Staat de reeds in 1985 gedane aanbevelingen van de Commissie onder het 1e Optionele Protocol [noot: het in behandeling nemen van klachten van individuen] opvolgt. [Noot: deze aanbevelingen waren: onderzoeken van de moorden van December 1982, het berechten van de verantwoordelijken, het betalen van compensatie aan de nabestaanden, en de adequate bescherming van het recht op leven in het land.]
• Wettelijke bepalingen over het instellen van de Noodtoestand, die expliciet aangeven welke fundamentele rechten in geen enkel geval mogen worden beperkt.

Rechterlijke macht & rechtsprocessen

• Wetgeving instellen die ervoor zorgt dat personen die zijn aangehouden binnen 48 uur voor een rechter voorgeleid worden (24 uur voor minderjarigen).
• Instellen van een uniform wettelijk kader voor alle detentiefaciliteiten, en het garanderen en ondersteunen van de toegang tot tijdige juridische ondersteuning voor personen die zijn aangehouden in strafzaken.
• Maatregelen zodat de omstandigheden in detentie respect tonen voor de waardigheid van gevangenen, en het apart houden van volwassenen en minderjarigen in alle detentie-faciliteiten.
• Herziening van wetgeving en praktijken op het gebied van geestelijke gezondheidzorg, om zodoende willekeurige opsluiting te vermijden.
• Het rechtssysteem voorzien van geschikte menselijke en financiële hulpbronnen, zodat deze effectief kan functioneren.
• Het recruteren en opleiden van voldoende rechters en officieren van justitie, zodat adequate rechtspraak en een eerlijke procesgang kan worden gegarandeerd in het hele land.
• Alle nodige maatregelen treffen voor een onafhankelijke rechterlijke macht, waaronder adequate salarissen voor rechters.

Geweld & discriminatie 

• Praktische en wettelijke maatregelen om waar nodig fysieke straffen voor kinderen te elimineren. Daarbij horen het stimuleren van alternatieve, geweldloze vormen van straffen, en het uitvoeren van bewustwordingscampagnes over de schadelijke effecten van lijfstraffen.
• Zorgen voor grondig onderzoek van gevallen van op gender gebaseerde geweld, het vervolgen van de daders, het opleggen van toepasselijke straffen en het adequaat compenseren van slachtoffers.
• Effectieve maatregelen treffen tegen willekeurige aanhouding van LGBTI-personen, waaronder het onderzoeken van alle gevallen van mishandeling van LGBTI personen en vervolging en adequate bestraffing van de daders.
• Het Wetboek van Strafrecht zodanig aanpassen dat marteling en mishandeling (conform de internationale definities) strafbaar worden gesteld.
• Zorgen voor de vervolging van daders van marteling en mishandeling, en compensatie van de slachtoffers. 
• Garanderen van adequate bescherming en schadeloosstelling voor slachtoffers van mensenhandel, en het beschikbaar stellen van middelen voor het instellen en onderhouden van opvangcentra voor deze slachtoffers.
• Verplichte training over de vervolging van gevallen van op gender gebaseerde geweld voor politie, deurwaarders, officieren van justitie en maatschappelijke werkers.
• Maatregelen voor het bevorderen van rechtsgelijkheid tussen mannen en vrouwen.
• Verhogen van de inzet voor meer participatie van vrouwen in politiek en publiek domein, in het bijzonder in besluitvorming, door – zonodig – tijdelijke speciale maatregelen te treffen.
• Concrete maatregelen voor het wegwerken van genderbias en –stereotypen over de rollen en verantwoordelijkheden van mannen en vrouwen in het gezin en de samenleving.
• De doodstraf ook binnen het Militair Recht afschaffen [noot: het was al afgeschaft binnen het Strafrecht]. 

Burgerrechten

• Alle nodige maatregelen voor effectieve en betekenisvolle consultatie met inheemse en tribale volkeren in besluiten op alle gebieden die een impact hebben op hun rechten.
• Maatregelen om verdergaande erosie van de vrijheid van meningsuiting te voorkomen, in het bijzonder bedreiging en intimidatie van mensenrechtenactivisten en journalisten.
• Gevallen van bedreiging en intimidatie van mensenrechtenactivisten en journalisten prompt onderzoeken en sancties treffen tegen de daders.
• Het decriminaliseren van laster en ervoor zorgen dat gevallen van laster niet onderworpen zijn aan vrijheidsontneming.
• Maatregelen voor betere toegang tot burgerregistratie, om ervoor te zorgen dat alle kinderen die geboren worden op Surinaams grondgebied een officiële geboorte-akte kunnen ontvangen.

Promoten van en rapporteren over het Verdrag 

• Verplichte training over het Verdrag voor rechters, advocaten en officieren van Justitie.
• In het volgend verslag voorbeelden opnemen van hoe het verdrag wordt toegepast door nationale rechtbanken.
• Binnen één jaar verslag doen van de voortgang van de aanbevelingen over het Nationaal Mensenrechten Instituut, de straffeloosheid van mensenrechtenschendingen en de maximale tijdspanne tussen detentie en voorgeleiding.
• Bij de voorbereiding van het volgend periodiek rapport, een brede consultatie te houden met het maatschappelijk middenveld.

Wilt u meer lezen over de staat van onze democratie in 2015? Lees dan ook de andere artikelen van de ‘State of our Democracy’ nieuwsbrief.

Een slecht begin

Dit artikel verscheen eerder in de ‘State of our Democracy 2015’. De gehele nieuwsbrief vindt u hier.

Op 1 september werd Suriname wakker met een kater. De electriciteits- en watertarieven zouden per 15 september met enkele honderden procenten verhoogd zijn en de benzineprijs steeg per direct met 47 cent per liter. Dat er iets in de lucht hing, kon niemand zijn ontgaan. Na maandenlang getouwtrek over de werkelijke stand van zaken van onze financieel-economische situatie, werd het, na de verkiezingsuitslag, langzaamaan duidelijk dat we er niet zo fraai voorstonden als men ons had willen doen geloven.

De financieel-economische situatie is een goede case om na te gaan hoe er gecommuniceerd is met de burgers dit jaar. De wijze waarop de regering hiermee is omgegaan, is veelzeggend over het respect naar burgers toe en over haar vermogen tot communiceren, plannen en beleid maken. De wijze waarop het Financieel Economisch Platform werd ingesteld, en vervolgens opzij geschoven, geeft ook weinig hoop op werkelijke participatie in beleid.

Het Burgerinitiatief voor Participatie en Goed Bestuur stelde naar aanleiding hiervan: “Waarachtige participatie betekent ook participatie in besluitvorming. De hoop op een meer open en participatieve wijze van besturen dan we tot nu toe hebben meegemaakt, hoop die het Burgerinitiatief had na gesprekken met de President en zijn vertegenwoordigers, is hiermee behoorlijk geschaad. Naast participatie zijn ook transparantie en rekenschap onderdelen van goed bestuur. In dit geval wordt geen rekenschap afgelegd en is transparantie zoek. Vertrouwen wordt alleen verkregen en versterkt als er openheid van zaken is en er zicht is op structurele verbetering van de financieel-economische situatie.” (voor het volledig bericht, klik hier)

Wij presenteren u enkele hoogtepunten, als een (onvolledige) tijdlijn van gebeurtenissen, op basis van de archieven van Starnieuws en de Ware Tijd. In het licht van de devaluatie van de SRD deze afgelopen week, een merkwaardig historisch overzicht.

29 oktober 2014	De president van de Centrale Bank van Suriname (CBvS), Gillmore Hoefdraad, herhaalt dat er geen sprake is van een op handen zijnde devaluatie van de Surinaamse munt. Er is ook absoluut geen sprake van monetaire financiering. “De economie is weerbaar en er zijn grote investeringen op komst, de export- en groeivooruitzichten zijn goed, dus is er geen noodzaak daartoe (...) Daarom is het zo kwalijk dat bepaalde hoeken doelbewust en tegen beter weten in een negatief beeld van de economie scheppen en continu het devaluatiespook proberen aan te wakkeren".
29 december 2014	De economische perspectieven voor het komende jaar zijn volgens president Gillmore Hoefdraad van de CBvS goed. Hoefdraad benadrukt de goede perspectieven die er zijn om uit het financiële dal te komen, volgend jaar. De reserves van het land zijn hem heilig, de economie is gegroeid, valuta-interventies waren nodig om de economie draaiende te houden, rekening houdend met de dip-periode die voorspeld was. Hoefdraad wijst op de internationale situatie, waarbij de goede tijden van de opkomende markten voorbij zijn, maar: “Suriname is op tijd ingesprongen. De zaak is behoorlijk onder controle". Wel zegt hij ook: “Wij moeten waar nodig de tering naar de nering zetten. Wij hebben hele goede jaren gehad, maar die zijn niet oneindig". Maar dan ook weer: De ergste periode is volgens Hoefdraad nu achter de rug. De verwachtingen voor het komende jaar zijn goed.
31 december 2014	Suriname (...) verwacht een groei van ongeveer 4%. Diverse landen willen in Suriname investeren. Aldus NDP-leider Bouterse op de oudjaarsviering van zijn partij.
22 januari 2015	De Surinaamse economie gaat het komende jaar ondanks grote uitdagingen, een groei doormaken die boven het gemiddelde zal liggen van Zuid-Amerika en het Caribisch gebied, zegt Andy Rusland, minister van Financiën op de nieuwjaarsreceptie van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES). Rusland benadrukte dat de staatsfinanciën in orde zijn en legde uit dat de overheid maatregelen treft om de dalende inkomsten het hoofd te bieden.
24 januari 2015	De president van de CBvS roept de overheid en de bevolking op om de komende tijd beter met geld om te gaan. “De huidige drop in de prijzen van olie en goud kan langer duren dan verwacht, dus zullen we ook ons gedrag moeten veranderen”, zegt Hoefdraad met klem.
24 januari 2015	“De valuta-interventies van de CBvS hebben ertoe geleid dat de wisselkoers voor de US-dollar stabiel is gebleven. Devaluatie is daarom totaal niet aan de orde”, zegt bankpresident Gillmore Hoefdraad stellig. “Maar het is aan een ieder om mee te helpen en het hoofd koel te houden.”
31 maart 2015	Minister Rusland van Financiën geeft toe dat er een betalingsachterstand is. Dit is volgens hem altijd zo in het eerste kwartaal van het jaar. Hij verwacht dat in de tweede week van april er veel meer geld in het laatje is om onder andere achterstallige betalingen te verrichten.
20 april 2015	President Bouterse erkent dat de financiële situatie van het land precair is. Er worden prioriteiten gesteld, de teugels zijn strak aangetrokken.
25 april 2015	Suriname behoudt 'BB-'classificatie van zowel Standards & Poor als Fitch. Minister Rusland van Financien zegt dat de ratings “alle "poeha", die in politiek verband wordt gemaakt rondom de economie, logenstraffen”, en dat "de regering op een verantwoorde manier de tering naar de nering zet naar aanleiding van de fors gedaalde inkomsten uit de mijnbouwsector.”

8 mei 2015	President Bouterse houdt een presentatie over economische perspectieven voor ministers, Assembleeleden, coalitiepartners en de pers, pakweg twee weken voor de verkiezingen. Hij noemt de perspectieven “rooskleurig, ondanks externe schokken”. Gepleegde valuta-interventies waren gerechtvaardigd omdat de deviezenverdiencapaciteit er goed voor staat. "Suriname heeft uitstekende groeivooruitzichten. Bouterse merkt op dat hij met 'precaire financiële situatie' niet heeft bedoeld dat er geen geld is.
20 mei 2015	"Het gaat goed in het land", zei president Bouterse vijf dagen voor de verkiezingen, tijdens een massameeting in het district Coronie.
16 juni 2015	Voor de tweede keer in drie jaar heeft een minister van Financiën collega’s gevraagd de uitgaven van hun ministeries drastisch te beperken.
18 juni 2015	De oproep van minister Rusland om de personeelskosten te drukken, is niet gedaan omdat de overheid kampt met een ernstig geldgebrek. “Het is geen liquiditeitsprobleem, maar het gaat specifiek om de begrotingsruimte die we als regering van het parlement hebben gekregen”, benadrukt hij. De samenleving moet niet de indruk krijgen dat "moni no de", stelt de minister. "Dat is de situatie niet.”
14 juli 2015	“Het worden geen gemakkelijke jaren. Wij gaan harde tijden tegemoet”, zegt President Bouterse na zijn herverkiezing in DNA. Het staatshoofd heeft meegedeeld dat er een platform komt dat nationale issues moet formuleren in een tijdsperspectief. Uit het platform moet een gedragen beleid voortvloeien dat naar prioriteiten zal worden uitgevoerd. De herkozen president schetst een zware recessie die we tegemoet gaan, “een recessie à la 1929.”
16 juli 2015	De regering zal de komende week “heel concrete voorstellen” hebben hoe ze de financieel-economische situatie van het land zal aanpakken. Dat zei NDP-woordvoerder Winston Lackin. De monetaire autoriteiten presenteerden de stand van zaken omtrent de huidige staatsfinanciën en de internationale financieel-economische en monetaire ontwikkelingen die zich momenteel voordoen aan vertegenwoordigers van de partijen die deel zullen uitmaken van de coalitie. Het is vrijwel zeker dat de Sociaal Econische Raad wordt gereactiveerd.
18 juli 2015	Zaterdag hebben Hoefdraad en minister Rusland hun presentatie gehouden voor de vakbeweging. Zij gaven aan dat het niet om een doemscenario gaat, maar er dienen maatregelen getroffen te worden om de situatie te overbruggen.
22 juli 2015	De NDP-toppers André Misiekaba en Amzad Abdoel vinden dat er een verkeerd beeld wordt gegeven door sommigen over de financiële situatie van het land. "Het is geen doembeeld, er worden allerlei donkere wolken gepresenteerd", zei Misiekaba tegen journalisten. Misiekaba benadrukte dat de governor diverse malen heeft gesteld dat er geen devaluatie op komst is.
26 juli 2015	Het Financieel Economisch Platform (FEP) wordt maandagavond geïnstalleerd door president Bouterse. Woordvoerder van de presidentiële commissie, Winston Lackin, deelt mee dat het Platform van korte duur is. Het gaat om adviezen aan de president over te nemen financieel-economische maatregelen op korte termijn.  Nadat het FEP zijn werk heeft gedaan, zullen de bestaande instellingen intussen in werking zijn. Lackin denkt onder andere aan de Sociaal Economische Raad (SER), de Planraad, het Planbureau en vanuit de vakbeweging is opgemerkt dat het Tripartiet Overleg er ook is. Het FEP zal een korte levensduur hebben en is in dit stadium nodig.
28 juli 2015	Het FEP dat maandagavond geïnstalleerd is door president Bouterse, moet op 31 juli al komen met de eerste adviezen.
31 juli 2015	Het FEP heeft meer tijd nodig om het eerste advies uit te brengen. De leden van het FEP willen informatie over bezuinigingen die de regering moet doorvoeren. Woordvoerder Winston Lackin zegt dat nadat het advies binnen is, bekeken zal worden door de president en de monetaire autoriteiten welke prioriteiten er gesteld zullen worden. Tijdens de jaarrede die de president in De Nationale Assemblee zal houden, zal hij gedetailleerd ingaan op het beleid en de maatregelen.
3 augustus 2015	Het FEP rondt het advies aan de president vandaag af. Een van de zaken waar de regering wil bezuinigen, is het geven van subsidies aan de Energie Bedrijven Suriname (EBS) en de Surinaamsche Waterleiding Maatschappij (SWM). Het advies wordt maandag aangeboden.
4 augustus 2015	Henk Naarendorp, coördinator van het FEP overhandigde op 3 augustus het eerste advies aan President Bouterse. De maatregelen die zijn voorgesteld zullen ter harte worden genomen. Het moeizaam verworven sociaal pakket zal moeten worden verdedigd, benadrukte Bouterse. De maatregelen zullen zodanig getroffen worden dat mensen die vaak lijden bij hervormingen, niet de eerste zijn die worden bezwaard. Op korte termijn zal de president de uitvoering van de maatregelen bespreken met het FEP.
1 september 2015	Per 1 september zal er een 'Solidariteitsheffing' van 40 cent extra worden gevraagd op de prijs per liter benzine en diesel. De elektriciteits- en watertarieven worden per 15 september aangepast. Dit besluit is maandagavond genomen door de Raad van Ministers en in de nacht bekendgemaakt door het ministerie van Financiën. Het gaat om maatregelen ter verhoging van de inkomsten en om efficiëntie van de nutsvoorzieningen.
2 september 2015	Diverse leden van het FEP vinden dat de regering voorstellen door hen gedaan, naast zich neergelegd heeft. De regering deelt in het persbericht mee dat rekening gehouden is met het advies van de sociale partners bij het doorvoeren van deze maatregelen. Nadat het rapport ingediend is bij president Bouterse, is er geen bijeenkomst meer geweest om verder te praten over de voorstellen.
5 oktober 2015	Hoewel de nieuwe tarieven voor elektriciteit en water per 1 oktober zijn ingegaan, zijn de exacte prijzen nog niet vastgesteld. Bij de rekening van half september tot half oktober zal het nieuwe tarief merkbaar zijn. Het bedrijfsleven is het niet eens met de berekening van de kostprijs voor grootverbruikers.

7 oktober 2015	De nieuwe tarieven voor elektriciteit en water gaan per 15 oktober in. Dit in tegenstelling tot wat eerder is doorgegeven door president Bouterse en minister Regilio Dodson van Natuurlijke Hulpbronnen (NH).  Minister Dodson heeft vandaag meegedeeld aan de DNA-commissie Natuurlijke Hulpbronnen dat morgen bekendgemaakt zal worden wat de tarieven zijn.
8 oktober 2015	Minister Regilio Dodson van NH heeft aangegeven dat het basistarief voor elektriciteit 58 cent is en voor water SRD 5,24/m3. De subsidie zal gefaseerd worden afgebouwd.
11 oktober 2015	Minister Gillmore Hoefdraad van Financiën heeft op vragen van VHP-fractieleider Chan Santokhi en diens partijgenoot Asiskumar Gajadien toegegeven dat uitgaven van de overheid monetair gefinancierd zijn. Minister Hoefdraad zei dat het om een overmachtssituatie ging, waardoor monetair gefinancierd is. Er was SRD 1,4 miljard aan openstaande schulden. Het gaat om een de kortlopende schuld van SRD 535,7 miljoen. Er was een overtrekking van SRD 880,1 miljoen die was op de werkrekening en verder 93,5 miljoen van de langlopende rekening nog open. Hij merkte op dat er gewerkt moet worden aan de Bankwet, en dat hij als minister van Financiën nu, de wijziging van de Bankwet volledig zal ondersteunen.
18 november 2015	Met ingang van vandaag is de wisselkoers voor de USD aangepast. De SRD is hiermee gedevalueerd met ongeveer 20 procent.

Wilt u meer lezen over de staat van onze democratie in 2015? Lees dan ook de andere artikelen van de ‘State of our Democracy’ nieuwsbrief.