Shakirah Bourne on 'To kill a Mockingbird'

Films en boeken hebben altijd een rol gespeeld in het vormen, motiveren, en inspireren van opeenvolgende generaties van strijders voor gelijke rechten. In het kader van de Maart van de Vrouw schreef Shakirah Bourne voor PROJEKTA over het boek dat haar inspireerde: To kill a Mockingbird, geschreven door Harper Lee.

I love using child narrators in my short stories because children see truth and honesty in every situation. Children are unintentionally blunt, and have yet to conform to social norms.  In times where unethical and immoral behaviour is ignored or swept under the rug, who best to expose them than an innocent child? Their frank observations often bring humour to what are very serious themes.

One of the masters of this technique is Harper Lee, author of the renowned To Kill A Mockingbird. I’ve always enjoyed reading, but whilst at school I detested the fact that not only did we not have a choice in books, but that we were forced to read them aloud and analyse passages instead of enjoying them. Indeed, the blurb at the back of the book; “Scout and her brother Jem can understand that idea of sin, but in the small American town where they live, evil comes in many shapes and they have to learn to recognize it, and understand how people behave”, only caused my thirteen-year old self to yawn and slump in my chair.

Little did I know that I was going to be so engaged by Scout, a stubborn and feisty six-year old tomboy, who many times reminded me of myself with her inappropriate outbursts, thirst for adventures, and curiosity about forbidden places. That I was going to be traumatised by the world of Alabama in the 1930s, where racism was rampant, and a white lawyer defending a black man falsely accused of raping a white woman would be my introduction to the hatred and injustice faced by African Americans on a daily basis.

Yet, despite dealing with the serious issues of rape and racial inequality, the novel is renowned for its warmth and humor – thanks to the voice of Scout.

“Do you defend niggers, Atticus?” I asked him that evening.

“Of course I do. Don’t say nigger, Scout. That’s common.”

“’s what everybody at school says.”

“From now on it’ll be everybody less one-”

“Well if you don’t want me to grow up talkin’ that way, why do you send me to school?”

The novel is described as a coming-of-age story, and since it took an entire school term of thirty teenagers reading it aloud, I felt as if I too had come to age by the time we finished the book. I thought about Scout, lawyer Atticus Finch, the disabled Tom Robinson, and the mysterious Boo Radley for a long time after we had completed our end of term English exam. I think that To Kill A Mockingbird ignited a desire to read books that made me angry, uncomfortable and created a thirst to know more about the trials and history of African people – something that my Mills & Boon historical romances and Are You Afraid of the Dark books failed to do.

Shakirah Bourne is the author of In Time of Need. In Time of Need is a collection of stories that showcase the controversial and often hidden aspects of Barbados. The themes of love and relationships, domestic and emotional abuse, politics in the rum shop, sex tourism and human trafficking and more, are narrated in a satirical and humorous style, often through the voices of innocent and naïve characters.

You can find more information on www.shakirahbourne.com and www.getwrite.com.

A book worm's view on Sophie Redmond - vervolg

Dit artikel is het vervolg van A book worm's view on Sophie Redmond.

Not only was Sophie Redmond very committed to her task as a medical doctor and an advocate for women, she also emphasized the need for appreciating our own Surinamese culture. She appeared to be very progressive for that time and applied a holistic approach in her profession. She provided medical treatment to her patients and also gave advice and assisted in finding solutions when they approached her with marital and financial problems. This advice was first limited to her consultations at her clinic, but was later expanded to AVROS[1] radio talks in Sranan[2] entitled “Datra, mi wan aksi joe wan sani”. [3] Known as “Datra foe potisma”[4], she provided free medical treatment to many sick and poor people. She developed an interest in traditional healing and herbal medicine and emphasized the need for further research in this area. Proud as she was of her roots and culture, she experimented with preserving local fruits and got very creative during war time in finding local alternatives for import food products. She organized koto shows[5] to rekindle the public’s appreciation for this traditional dress.

Through her theater plays, Sophie Redmond entertained as well as educated her audience, an approach we now call with a fancy word ‘edutainment’. In the publication “Sophie Redmond – Toneel”, Thea Doelwijt introduced four of Sophie Redmond’s plays. Through “Grontapoe na asi tere”[6] Sophie Redmond raised awareness on the newly established Blood Transfusion Service in Suriname. “Misi Jana e go na stembus” (Miss Jana casts her vote) was inspired by the universal suffrage, right for both men and women to vote, when this was introduced in 1948 in Suriname. Very light and humouristic is the play “A sowtoe”[7] which tells what happens when people get fed up with sluggards and good-for-nothing characters. Her play “Jezus na watra foe libi”[8] highlights the life and death of Jesus and reflects her Moravian faith. Sophie Redmond’s theater plays were written and presented in Dutch and Sranan. 

Sophie Redmond, a true Surinamese woman, very committed to contributing to the well-being of her people and country, also entered the political arena. Going against traditional views and structures she soon encountered the wrath of political giants and as a result got so disgusted by all that was politics. Sophie Redmond’s life was cut too short, unfortunately. She was 48 years when she passed away in 1955.

More information about Sophie Redmond can be found in “De inspiratie van Sophie Redmond”[1] written  by Thea Doelwijt and Marijke van Geest at http://www.dbnl.org/tekst/doel004insp01_01/doel004insp01_01_0001.php

When Sharda’s ‘timid’ request came in by e-mail last week, my response was that I would make an effort. It is “March of Women” and it is Sharda! Little did I know how far back in time I had to go and how many miles I had to travel for this assignment.  No regret at all though, since I did enjoy every second and mile. My copy of “Sophie Redmond – Toneel” was not in my library in Georgetown as I initially thought. I traveled over the weekend to Suriname and had to dive into a dusty storage room filled with old furniture, garden tools and suitcases to find my desired ‘wear and tear’ but still readable item amidst numerous old story and study books. I decided to write this contribution in English, not because it takes me a bit more time now to write in Dutch, but to be able to share this story about our own Sophie Redmond with the English speaking Caribbean. Sophie Redmond her works might not yet be accessible for a non-Dutch and non-Surinamese speaking audience, but I do hope that at some point in time we can overcome this barrier, either through English translations or persons in the English speaking Caribbean having benefitted from a course in Dutch and Sranan, who knows?

---

[1] English: The inspiration of Sophie Redmond

---

[1] Algemene Vereniging Radio Omroep Suriname. In English: General Association of Radio Broadcasting Suriname

[2] Lingua franca (contact language) from Suriname

[3] English: Doctor, can I ask you something?

[4] English: Doctor for the poor

[5] Koto is Sranan for dress. The koto is a traditional dress from Suriname developed during slavery. A kotomisie is a 

   woman dressed in a Surinamese koto.

[6] English: The world is like the tail of a horse. One time it swings up, then it goes down. Attitudes can change.

[7] English: It’s salty!

[8] English: Jesus is the living water

A book worm's view on Sophie Redmond

Films en boeken hebben altijd een rol gespeeld in het vormen, motiveren, en inspireren van opeenvolgende generaties van strijders voor gelijke rechten. In het kader van de Maart van de Vrouw schreef Riane de Haas-Bledoeg voor PROJEKTA over het boek dat haar inspireerde.

Book worms tend to get their hands and eyes on everything that is readable and since my childhood I fitted this profile. Targeting every library that I was allowed to enter - from private collections, school, church to public libraries - and with eyes only capturing presents of which the wrappings indicated that the content could be readable, I explored this interesting world of knowledge and entertainment. It was in perusing my mother’s collection of books and writings that in the early seventies works about female roles and realities caught my attention.

One of the books that triggered my interest in works from female writers and in role models, especially the ones from my home country Suriname, was a publication about Sophie Redmond who lived in Paramaribo from 1907 – 1955 and who became the first black female medical doctor in Suriname. Sophie’s father, who was a teacher, got the shock of his life when she expressed the wish to become a medical doctor. In those colonial times, the highest career for a woman, especially a dark coloured (Creole) woman, was the position of teacher. Notwithstanding all advice, she enrolled in 1925 as a student in the Medical School. Despite all discrimination and resistance she encountered during her studies, Sophie persevered and completed her medical studies in 1935.

Being a twelve year old then and open to influences that may shape a girl’s character, I guess that it must have been this resilience in a woman that intrigued me and nurtured my ‘rebellion’ against social roles that were traditionally predetermined for women. Even though Sophie Redmond pioneered for other Surinamese women to pursue a career other than what was then considered appropriate for women, we know that follow up is a long process.  Also, before the fifties, careers like teachers, secretaries and nurses might have been open to women in Paramaribo, the capital city, but in the rural areas/districts this was not necessarily the same, especially for young women from Indian and Javanese families for whom the traditional role was usually set as a domestic and/or housewife/mother. There have been changes since then but anno 2015, we find ourselves still engaged in sensitizing girls to widen their career options and also pursue careers in traditionally male dominated positions.

Sophie Redmond lived before my time and I am grateful for initiatives from writers like Thea Doelwijt and organisations such as the Young Women’s Christian Association (YWCA), who documented and published in 1972 Sophie Redmond’s work in advancing the position of women in Suriname. The book, that remained in my memory and which I consider a “must read” for next generations is titled “Sophie Redmond – Toneel”[1] It gives a brief background on Sophie Redmond written by S.A.S. Mitrasingh-Sitalsing and an introduction by Thea Doelwijt to the four theater plays written by Sophie Redmond.

Als u hier klikt, kunt u verder lezen. 

---

[1] English: Sophie Redmond - Theatre

Seks, een privilege voor mannen?

Dit zijn de eerste alinea’s van een essay geschreven door Imanah Biserta, student Sociologie, in het kader van het vak ‘Gender en Ontwikkeling’, welke zij in 2014 volgde aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname. Deze essay deelde zij onlangs met Projekta. Klik hier voor de volledige tekst (PDF, 690 kb).

‘We raise girls to cater to the fragile egos of men’. Zo begint een gedicht geschreven door Chimamanda Ngozi Adichie, een Afrikaanse schrijfster. Het moment waarop ik dit gedicht tegen kwam had ik eerlijk gezegd nog geen duidelijk idee van wat ik ermee wilde doen dus sloeg ik het op in mijn telefoon. Enkele weken gingen voorbij en ik bekeek video’s op youtube, las nieuwsberichten en las vele quotes op facebook die ik aan dit gedicht kon relateren. Ik kreeg steeds meer interesse om dit gedicht te gaan gebruiken voor het schrijven van een essay voor het vak Gender en Ontwikkeling. In Suriname komt het nog al vaak voor dat er bij zaken betreffende verkrachtingen, seksueel molest, aanrandingen enzovoort meestal uitspraken worden gedaan zoals: ‘maar dan moest ze niet met zo een korte rok op straat gaan’, ‘zij wilde het zelf ook want zij kwam op me zitten’, ‘wat deed ze dan zo laat op straat?’ en ga zo maar door. Er wordt dus de indruk gewekt alsof het meisje degene is geweest die ervoor heeft gezorgd dat dit haar is overkomen en er is dus een duidelijke ongelijkheid te merken als het gaat om de verantwoordelijkheid op het gebied van seksualiteit tussen mannen en vrouwen.

Gender en seksualiteit

De ongelijkheid op het gebied van seksualiteit begint al vanaf de tienerjaren waarbij jongens en meisjes vaak willen gaan experimenteren als het gaat om het hebben van seks. Bij de jongens wordt er vaak genoeg niet gelet op het aantal seksuele partners waarmee zo een jongen experimenteert, maar bij het meisje wordt er wel heel streng opgelet dat zij zichzelf op een ‘nette’ manier gedraagt en zo lang mogelijk wacht met het hebben van seks.

Van de mannen wordt er meestal verwacht dat hij het hef in handen moeten nemen en dat zij de vrouw moeten versieren, ervoor moeten zorgen dat het voorspel interessant genoeg is dat de vrouw opgewonden raakt en dat de vrouw haar hoogtepunt bereikt na het hebben van geslachtsgemeenschap. Van de vrouw wordt verwacht dat zij versierd moet worden, heel sensueel moet zijn tijdens het voorspel en niet teveel initiatief moet nemen, maar vooral ervan moet ‘genieten’ en dat zij het duidelijk moe laten merken wanneer zij van de seks geniet en haar hoogtepunt aan het bereiken is of heeft bereikt. Het wordt niet makkelijk geaccepteerd dat vrouwen aangeven wat zij wel of niet willen tijdens het hebben van seks, omdat de samenleving er een taboe van heeft gemaakt en ervoor heeft gezorgd dat het ego van de man in de slaapkamer niet geschaad wordt. De vrouw moet dus ervoor zorgen dat zij zich passief en kwetsbaar opstelt tijdens zowel het voorspel als het bedrijven van seks. Volgens de patriarchale genderideologie is de invulling van rol van de vrouw afhangende van de context aangeduid als te zijn zwak, volger, passief, monogaam, kwetsbaar enzovoort. Ook in de slaapkamer en op het gebied van het hebben van seks wordt deze invulling van de rol als sociaal geconstrueerd, maar vooral sociaal geaccepteerd gezien.

You owe me!

Op 24 mei 2014 is er een artikel gepubliceerd op www.dailymail.co.uk betreffende een jongeman van tweeëntwintig jaar wonende in Amerika, Eliot Rodger, die zeven mensen heeft vermoord, zeven mensen heeft verwond en vervolgens de hand aan zichzelf heeft geslagen. Het voorval was al een hele tijd in het nieuws in Amerika omdat mensen zich niet konden voorstellen dat zoiets zich kon voordoen zonder dat iemand het had kunnen voorkomen. Na de vele berichten over dit voorval te hebben gelezen en een video te hebben bekeken van de reden achter waarom deze jongeman het nodig vond om zo een daad te plegen werd het mij steeds duidelijker wat Chimamanda Ngozi Adichie met de uitspraak: ‘We raise girls to cater to the fragile egos of men’.

Als u hier klikt, vindt u het volledige artikel en kunt u verder lezen. 

Overweldigende belangstelling voor fondsen ALCOA Foundation

Onlangs riep de Alcoa Foundation (AF) organisaties op om projectideeën in te dienen bij PROJEKTA. Normaal gesproken worden projectvoorstellen rechtstreeks ingediend bij de afdeling ‘Community Relations’ van Suralco. Zij ontvingen echter vaak projectvoorstellen die niet aan de voorwaarden van de Alcoa Foundation voldeden, waardoor organisaties en gemeenschappen in de gebieden waar Suralco werkt, vaak onvoldoende gebruik konden maken van de mogelijkheid om projecen financieel te laten ondersteunen. PROJEKTA is vanwege haar ruime kennis en ervaring met het werken met gemeenschapsorganisaties en het uitvoeren van soortgelijke programma’s, door de Alcoa Foundation gevraagd om de potentiële aanvragers te trainen en begeleiden in het proces van projectaanvraag, -uitvoering en –rapportage.

Overweldigende reactie op de oproep

Nog nooit hebben zo veel organisaties een projectidee ingediend bij de Alcoa Foundation. In totaal hebben 75 organisaties uit Paramaribo, Para, Brokopondo en Moengo gezamenlijk 98 projectideeën ingediend. Hiervan maken 28 projectideeën kans om geselecteerd te worden door de Alcoa Foundation. Vier projectvoorstellen waren van dusdanige kwaliteit of waren ingediend door dusdanig gevestigde organisaties dat zij ook zonder begeleiding van PROJEKTA ingediend kunnen worden bij de Alcoa Foundation. De organisaties die verantwoordelijk zijn voor de overige 24 projectvoorstellen zullen ondersteund worden door PROJEKTA, zodat ook deze aan de eisen van de Alcoa Foundation kunnen voldoen op het moment dat zij ingediend worden.

De eerste stap in de ondersteuning van PROJEKTA was een training Projectschrijven, die open stond voor alle geselecteerde organisaties, ook zij die rechtstreeks mochten indienen. Zij kozen dan ook voor om de training te volgen zodat zij ook hun vaardigheden op het gebied van projectschrijven verder konden aanscherpen.

De training

De deelnemende organisaties waren Stichting Marronage, Atletiek Vereniging Marwina, Stichting Walk of Life, Vonzell, Marron Vrouwen Netwerk, Stichting Communicatie Cultuur en Ontwikkeling (COCON), Nationale Vrouwen Beweging (NVB), Stichting Liefdevolle Handen, Women in Business, Green Heritage Fund Suriname, Stichting de Knal van Suriname, Saamaka Akademiya, O.S. Zinkkampoe, H. Waaldijkschool, Stichting Caribamboo, Stichting Caribbean Outlook, CELOS en het Surinaamse Rode Kruis. Tijdens de training kwamen verschillende onderdelen van projectschrijven aan de orde, zoals de algemene eisen van projectaanvragen, specifieke eisen van de Alcoa Foundation, probleemanalyse, het kiezen van activiteiten aan de hand van een strategie en het maken van een begroting. Dat de nadruk van de training lag op het systematische en logisch opbouwen van een projectvoorstel, heeft de deelnemers veel inzichten gegeven. Een van de deelnemers gaf aan dat het nu duidelijk voor hem is dat “je niet zomaar kan kletsen, maar systematisch en logisch de onderdelen moet beschrijven”. Je probleem bepaalt je strategie, je strategie je activiteiten en je activiteiten het budget.

Het vervolg

Tussen nu en juli 2015 volgen er nog enkele rondes van indienen en selectie, waarbij de projectideeën tot steeds uitgebreidere projectvoorstellen uitgewerkt zullen worden. PROJEKTA zal tussentijds eendaagse trainingen blijven verzorgen, alsook one-on-one begeleiding van organisaties.

Naar verwachting wordt de definitieve selectie vanuit het hoofdkwartier van de ALCOA Foundation in Pittsburgh in het derde kwartaal van dit jaar bekendgemaakt.

It’s not a compliment, it’s harassment

Dit zijn de eerste alinea’s van een essay geschreven door Risma Bissesar, student Sociologie, in het kader van het vak ‘Gender en Ontwikkeling’, welke zij in 2014 volgde aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname. Deze essay deelde zij onlangs met Projekta. Klik hier voor de volledige tekst (PDF, 615 kb).

Vraag je dochter, is the title of a column written by Sharda Ganga in De Ware Tijd on the 5^th of April. She addressed an issue women deal with on a daily basis, a social issue that is not given the deserved attention by society. Ganga referred to this problem as eve- teasing, the making of unwanted sexual remarks or advances by a man to a woman in a public place (Oxford Dictionaries). Society perceives this as a normal thing that men do, that it is harmless teasing. In the column, Ganga addresses this misconception and how it encourages the unfair treatment and objectification of women. She further argues that men think this is normal and acceptable behavior and advices them to go home and ask the women in their lives how they feel about it and if they would enjoy being “teased” (Ganga, 2014). The column is more of a cautionary piece to men and I suppose society as well, but does not fully address the problem.

This essay is meant as a continuation of the subject matter Ganga wrote about, by looking at eve-teasing as a socially constructed mannerism possibly caused by patriarchy, male-dominated social structures leading to the oppression of women (The Sociology of Gender: Theoretical Perspectives and Feminist Frameworks). To illustrate this we look at how the unfair treatment of women is stimulated on three levels: the normative level which includes family and education, the symbolic level where we look at the media and the personal level where gender identity is developed.

The term eve-teasing is mostly used in India to refer to the harassment of women by men in public places (Afridi, 2013). It’s an alternative name for a very common phenomenon every woman experiences on a daily basis, even in Suriname. Ganga illustrated this very well with her examples that many women can relate too. These included examples of women riding the bus and having men “accidently” brush against their breasts or butt, incidents where strange men whistle after women or call them derogatory names when their advances are ignored, women having their way blocked by boys from the neighborhood who want their attention (Ganga, 2014). These are all very relatable examples; then again which Surinamese woman isn’t familiar with being address with “pssssttt”[1] or “schatje”[2] while walking in the city. These advances are clearly unwanted and yet men persist.

In most cases women not only try to ignore them, but they also go out of their way to avoid them. Women deliberately avoid places where they know they will be harassed by men out of fear. Women try not to leave work too late, they avoid dark streets and maybe take the long way home, choose not to take crowded busses or busses with only men in them. Making sure there’s nobody in the parking lot that can hurt them. Women are made to feel afraid and uncomfortable by eve-teasing; they alter their lives around it and live with it. Yet these unwanted advances are publicly disregarded.

Als u hier klikt, vindt u het volledige artikel en kunt u verder lezen. 

---

[1] A vocal gesture made by an individual or group to attract the attention of someone of the opposite or desired sex.

[2] Translated from Dutch as “baby” or “sweetheart”

Filmdag Sophia's Lust- naar een jongerenactieplan

Vorig jaar werkten we aan het Community Actieplan voor Jongeren van Moengo. Dit jaar hopen we dit te doen met en voor de jongeren van Sophia’s Lust. Het wordt een grote uitdaging, want het is nu al duidelijk dat er voor jongeren van Sophia’s Lust veel minder activiteiten zijn dan voor jongeren in Moengo. Bovendien zijn er in Sophia’s Lust ook niet veel organisaties actief. Niet voor jongeren, maar ook niet op ander vlak. Maar dat betekent voor ons alleen dat we onze strategie en werkwijze zullen moeten aanpassen aan de omstandigheden-zoals we altijd doen.

Om de buurt kennis te laten maken met ons, en om het gesprek met jongeren en met de volwassenen te starten, organiseerden we afgelopen donderdag een filmdag. Vanaf 5 uur kregen we meer dan dertig jongeren op bezoek in de zaal van de Gemeente God’s Rivier. Samen keken we naar “Wan Lobi Tori”, de HIV Edutainment film die Projekta in 2004 maakte. Erna spraken we met de jongeren- en zo kwamen we te weten dat er heel weinig te doen valt in Sophia’s Lust. En als je geen eigen vervoer hebt, dan zit je al gauw gevangen na zes uur smiddags; je kunt niet op bijvoorbeeld muziekles in de stad, omdat er dan geen bussen meer rijden. 

Wat zij het liefst zouden willen? Een zwembad!

De volwassenen kwamen om half acht binnenlopen, om te kijken naar Kettingreactie, een verfilmd theaterstuk uit 2008.  “Ik ken het!” zeiden een paar mensen, en ze hadden gelijk. In 2008 speelden we Kettingreactie inderdaad “live” op het schoolerf van OS Sophia’s Lust. “Misschien moet de vrouwenorganisatie van Sophia’s Lust weer geactiveerd worden”, zei een van de bezoeksters. Dat zou mooi zijn! Want alleen met actieve gemeenschapsorganisaties kunnen buurten als Sophia’s Lust hun belangen en die van hun jongeren beter beschermen.

Start Training Basis Evenement Planning

Meer dan 60 personen gaven zich op voor de korte training “Basis Evenement Planning”, één van de vele activiteiten binnen het ABCS programma. Veel meer dan waar we op hadden gerekend (maar we klagen niet, integendeel!), dus moesten we een selectie maken.

We keken daarbij naar het type organisatie, maar ook naar de activiteit waar zij aan wilden werken, en in hoeverre die past binnen het doel van het ABCS programma: dat meer mensen hun recht op cultuur en sport kunnen beleven.

 38 personen, van 30 organisaties werden uitgenodigd voor de training. Niet alleen uit Paramaribo zijn er deelnemers, maar ook uit  Moengo, Nickerie en Klaaskreek.

 Een grote diversiteit van organisaties zit aan bij de training- van sportorganisaties als de Wielren Unie en  Capoeira Mestiҫagem Suriname ;  culturele organisaties als Naks (verschillende afdelingen) en de Schrijversgroep 77,  tot religieuze organisaties, het Nationaal Jeugd Parlement, buurtorganisaties, jongerenorganisaties- allemaal organisaties die beter hun publieke activiteiten willen organiseren.

De training duurt nog (minimaal) 4 dagen.

Voor mensen en organisaties die deze keer buiten de boot zijn gevallen: we doen het weer later in het jaar (of begin volgend jaar).

 

Het ABCS programma heeft als doel het vergroten van de beleving van het recht op sport en cultuur. Het programma wordt uitgevoerd door PROJEKTA i.s.m. de Nederlandse Ambassade te Paramaribo en ISA (International Sports Alliance).

8 maart: Vrouwenrechten in Gevaar (2)

Een roep om recht

Door Carla Bakboord

Kan jij zelf beslissen over je eigen lichaam? Kan je veilig vrijen zonder informatie en voorlichting? Seksuele rechten waarborgen de seksuele gezondheid van jongens en meisjes, mannen en vrouwen. Seksuele gezondheid realiseren betekent de seksuele rechten van elke persoon respecteren, naleven en beschermen. Zoals hierboven aangegeven in het artikel van dr. Julia Terborg is de Draft political declaration on the occasion of the twentieth anniversary of the Fourth World Conference on Women zeer terughoudend in het benoemen van de mensenrechten van vrouwen. Seksuele en reproductieve rechten zijn er helemaal uit verdwenen. Dit is uiteraard onacceptabel!

Overheidsverantwoordelijken en de samenleving staan helaas niet dan wel onvoldoende stil bij de gevolgen van een dergelijk besluit. Ik wil u met enkele voorbeelden illustreren wat er gebeurt wanneer seksuele en reproductieve rechten niet meer op de agenda komen te staan? En vooral wat de effecten zijn voor voornamelijk jongeren en vrouwen. Zo zullen seksuele en reproductieve rechten geen prioriteit meer zijn in het internationale beleid voor de komende 15 jaar. Internationale organisaties zullen geen middelen meer ter beschikking stellen voor programma’s die de beleving van deze rechten moeten versterken en waarborgen. Het gevaar bestaat dat vanuit het United Nations Fund for Family Planning (UNFPA) geen subsidie meer voor gezinsplanningsbureaus zal worden vrijgemaakt. Stichting Lobi bijvoorbeeld heeft een heel klein budget dat te maken heeft met gezinsplanning. In de praktijk betekent dit dat Stichting Lobi dan veel diensten niet meer gratis of tegen een kleine vergoeding kan aanbieden aan mensen die dit het meest nodig hebben. Hieronder vallen onder meer seksuele voorlichting op scholen en verstrekking van voorbehoedsmiddelen.

Gezinsplanning is van levensbelang voor moeders en kinderen. Echter zullen vrouwen door een gebrek aan toegang tot anticonceptie, omdat seksuele en reproductieve rechten niet meer op de agenda komen te staan, niet kunnen voorkomen dat ze (opnieuw) zwanger worden. Dit is vooral risicovol voor jonge vrouwen. Nu al hebben 222 miljoen vrouwen in de wereld die graag een zwangerschap willen uitstellen of vermijden, geen toegang tot anticonceptie. Zij kunnen zichzelf niet beschermen tegen ongeplande zwangerschappen. Gezinsplanning, of de informatie over en toegang tot anticonceptie en vruchtbaarheidsbehandelingen is echt essentieel voor de gezondheid en ontwikkelingskansen van vrouwen en hun gezinnen. En deze toegang willen beleidsmakers vrouwen beletten. Let wel, met minder ongeplande geboortes en kleinere gezinnen is er minder druk op de uitgaven voor gezondheid, water, sanitatie en sociale diensten. Zowel gezinnen als overheden hebben er dus baat bij dat individuen en koppels vrij kunnen beslissen over de grootte van hun gezin. Hoe komt het dat dit beleidsmakers ontgaat?

Seksueel geweld

Seksueel geweld tegen meisjes en seksueel misbruik van kinderen lopen het gevaar onderbelicht, onder gerapporteerd en onbehandeld te blijven. Immers, je kan seksueel geweld tegen meisjes niet aanpakken als je niet kan zeggen dat meisjes en vrouwen seksuele rechten hebben. Je kan seksueel misbruik tegen kinderen niet aanpakken als je niet kan zeggen dat kinderen seksuele rechten hebben. We kunnen dus geen preventieve maatregelen treffen die zo belangrijk zijn om seksueel misbruik tegen te gaan. Zijn onze kinderen en vrouwen nu met de verwijdering van seksuele rechten dan echt helemaal vogelvrij verklaard? Mogen we kinderen niet meer leren hoe zij op seksueel gebied grenzen moeten stellen? Mogen we hen niet meer leren hoe zij ja – en neegevoelens en onveilige situaties moeten herkennen en er mee omgaan? Mogen wij kinderen en vrouwen niet meer sociaal en seksueel weerbaar maken? Weerbaar zijn betekent namelijk dat het kind kan opkomen voor de eigen wensen, grenzen en behoeften. Weerbaarheid hangt bovendien voor een groot deel samen met eigenwaarde, zelfvertrouwen, zelfbewustzijn en met sociale vaardigheden. Het is daarom belangrijk dat programma’s of activiteiten gericht op de preventie van seksueel misbruik zijn ingebed in - en aansluiten bij programma’s rond sociale vaardigheden en de sociale en emotionele ontwikkeling. Ook is het belangrijk dat er aandacht is voor de positieve aspecten van seksualiteit voor dat seksueel misbruik aan de orde wordt gesteld. Door seksuele rechten niet meer op de agenda te plaatsen worden opvoeders belemmerd seksuele voorlichting aan kinderen te geven. Dit mogen nu alleen ouders doen. En dat terwijl seksueel misbruik van kinderen voornamelijk binnen de familie plaatsvindt. Wie is er nu gek?

Hiv en aids

Wist u overigens dat seksuele gezondheid onlosmakelijk verbonden is met de mate waarin mensenrechten gerespecteerd, beschermd en nageleefd worden? Wist u dat jongeren moeilijker veilig kunnen vrijen wanneer ze geen informatie en voorlichting kunnen krijgen over relaties en seksualiteit.  En wist u dat vrouwen zich moeilijker kunnen beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen als condoomgebruik onbespreekbaar is. Meisjes die op jonge leeftijd (moeten) huwen lopen een grote kans dat ze ook jong moeder worden, met alle risico's die zo een tienerzwangerschap voor hun gezondheid meebrengt. Ik wijs u erop dat seksuele gezondheid dus een mensenrechtenvraagstuk is. De toepassing van bestaande mensenrechten tot seksualiteit en seksuele gezondheid bevatten samen de seksuele rechten.

Hiv en aids vormen een belangrijk gezondheids- en ontwikkelingsprobleem. De hiv-epidemie ondermijnt de ontwikkeling van mensen, regio's en landen. Zolang er een stigma rust op mensen met hiv en zij gediscrimineerd worden ervaren mensen een hoge drempel om zich te laten testen en te ondersteunen. Ook de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen maakt dat vrouwen vaker blootgesteld worden aan hiv. Hiv kan dus niet overwonnen worden zonder aandacht voor mensenrechten. De promotie van seksuele en reproductieve rechten en de bescherming van de rechten van kwetsbare groepen, zoals vrouwen, migranten en mannen die seks hebben met mannen, zijn daarom fundamenteel in de aanpak van hiv en aids. Het stigma en de discriminatie van mensen met hiv kunnen ook het gevolg zijn van onwetendheid over hoe het virus wordt overgedragen of hoe besmettelijk het is. Des te meer is voorlichting hierover zo noodzakelijk en roepen wij de Surinaamse Staat en haar burgers op alles in het werk te stellen de seksuele en reproductieve rechten weer hoog op de agenda te plaatsen. Immers wij allen, ons gezin, kinderen, zusters, moeders, nichten en grootmoeders, zullen door deze maatregel zwaar getroffen worden.

(Bron: Gender Optiek, De Ware Tijd, 2 maart 2015)

8 maart: Vrouwenrechten in Gevaar (1)

Erkenning en bescherming van Seksuele en Reproductieve Rechten… Nu!

Door Julia Terborg

Van 9-20 maart houdt de Commission on the Status of Women (CSW) van de Verenigde Naties (VN) in New York haar 59^ste jaarlijkse vergadering. Hieraan participeren de lidlanden, vertegenwoordigers van NGO’s en Civil Society. De CSW is het centrale VN orgaan dat toezicht houdt op de implementatie van de Verklaring van Beijing en de Beijing Platform for Action (BPfA ) die in 1995 door lidlanden van de VN is aangenomen. Dat vrouwenrechten mensenrechten zijn loopt als een rode draad door het Beijing document. Deze overeenkomst bevat een groot aantal aanbevelingen voor strategische acties op twaalf essentiële aandachtsgebieden om de positie van vrouwen te versterken, genderongelijkheid terug te dringen en naleving van rechten van vrouwen te garanderen. Dit jaar zal CSW een terugblik werpen op de implementatie van 20 jaar BPfA. Op basis van de resultaten van deze evaluaties, zullen de lidlanden afspraken maken over hoe de goede resultaten te versterken en te consolideren en welke uitdagingen extra aandacht moeten krijgen. De landenrapporten melden dat er op veel van de aandachtsgebieden significante verbeteringen voor vrouwen zijn opgetreden, dat de vooruitgang veels te traag gaat en veel vrouwen niet bereikt zijn. Daarom zijn er nog veel uitdagingen. Dit geldt ook voor Suriname.

Deze CSW vergadering vindt op een cruciaal tijdstip plaats omdat er in september a.s. ook de follow up van de Millenium Development Goals (MDG’s) namelijk de Sustainable Development Goals (SDG’s), voor de periode 2015-2030 worden besproken. Of de prioriteiten van vrouwen wereldwijd adequaat weerspiegeld zullen zijn in deze SDG’s, en of hun moeizaam verworven rechten behouden blijven en bestaande uitdagingen serieuse aandacht krijgen, wordt voor een belangrijk deel bepaald door de afspraken die in maart op de CSW meeting worden gemaakt. Het is niet overdreven als we zeggen dat het document dat overeengekomen wordt op deze vergadering het leven van vrouwen wereldwijd voor de komende 15 jaar aanmerkelijk zal beïnvloeden.

Onderhandelingen politieke verklaring

Als voorbereiding op de CSW meeting zijn de overheden nu al bezig te onderhandelen over de prioriteiten en afspraken m.b.t. gendergelijkheid en vrouwenrechten. Juist omdat deze vergadering zo belangrijk is, leveren vrouwen wereldwijd thans verwoede strijd op verschillende fronten om de Draft Political Declaration of CSW nog voor de aanvang van de meeting zoveel mogelijk te beïnvloeden. Vrouwen over de hele wereld willen namelijk dat landen zich opnieuw committeren aan de Beijing overeenkomst omdat veel van de actiepunten niet of onvoldoende zijn gerealiseerd. Om dit te verzekeren is het belangrijk dat de Beijing prioriteitsgebieden en die van alle andere verdragen vrouwen rakende zoals het VN Vrouwenverdrag, duidelijk weerspiegeld zijn in de Sustainable Development Goals (SDG’s) die straks voor de komende 15 jaar zullen worden vastgesteld. De huidige versie van de Draft Political Declaration on CSW is zeer terughoudend in het benoemen van de mensenrechten van vrouwen, terwijl de vraagstukken van Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten er helemaal uit zijn verdwenen. Dit is onacceptabel en niet alleen in strijd met onze nationale verworvenheden en beleidsgebieden maar ook met recente regionale overeenkomsten waaraan Suriname, als onderdeel van het Caribisch gebied en Latijns Amerika, zich ook heeft gecommitteerd. Vrouwen hebben veel problemen op het gebied van de seksuele en reproductieve gezondheid. Deze problemen zijn niet zo makkelijk aan te pakken omdat ze direct verband houden met seksualiteit en zich vooral voordoen in de privésfeer van familie en gezin. Dus achter gesloten deuren. Daarom is het moeilijk bespreekbaar. Maar het zijn maatschappelijke problemen omdat ze een directe impact hebben op de kansen om optimaal te participeren in de samenleving en jezelf te ontwikkelen.

In de huidige discussie over vrouwenrechten is er veel onduidelijkheid en verwarring over Seksuele en Reproductieve Rechten. Onder invloed van fundamentalistische stromingen en achterhaalde opvattingen, die hun oorsprong hebben in oude culturele tradities, zijn sommige overheden tegen het opnemen van seksuele en reproductieve rechten, of niet bereid om eerder gemaakte afspraken hierover nog na te komen. Bepaalde belangengroepen met veel macht zetten overheden onder druk om belangrijke veranderingen voor vrouwen tegen te houden. Zo willen ze onder andere dat kinderhuwelijken in stand blijven, dat vrouwenbesnijdenis behouden blijft, dat vrouwen niet zelf beslissen of ze wel of geen anticonceptie gebruiken, dat de seksuele exploitatie van vrouwen en meisjes niet aan banden wordt gelegd, dat de man in het huwelijk bepaalt of er wel of geen veilige seks is, dat zwangere tieners en tienermoeders geen toegang meer hebben tot onderwijs, dat er niet met jongeren gesproken wordt over seksualiteit. De Beijing overeenkomst is echter heel duidelijk over seksuele rechten van vrouwen. In paragraaf 96 wordt overeengekomen dat: “de mensenrechten van vrouwen ook het recht omvatten om controle te hebben en vrijwillig en verantwoordelijk te besluiten over aangelegenheden hun seksualiteit rakende, inclusief seksuele en reproductieve gezondheid, vrij van dwang, discriminatie en geweld.” Bij seksuele rechten gaat het er in essentie om dat iedereen haar of zijn seksualiteit moet kunnen beleven zonder discriminatie, dwang, geweld of misbruik. 

Om deze seksuele rechten van een ieder in Suriname te beschermen, heeft Suriname onder meer een aanvang gemaakt met het maken van wetten of herziening van bestaande wetten. Zo is verkrachting binnen het huwelijk erkend en strafbaar gesteld, alsook zwaardere straffen voor seks met minderjarigen. De strijd voor erkenning en bescherming van vrouwenrechten is nog lang niet afgelopen. Zeker niet als het gaat om seksuele en reproductieve rechten! De mate waarin wij als samenleving erin slagen om vrouwen en meisjes optimaal in te zetten voor nationale ontwikkeling zal vooral afhangen van de besluiten die op de CSW59 worden genomen om de naleving van seksuele en reproductieve rechten van vrouwen en meisjes te garanderen.

Dr. Julia Terborg is socioloog, vrouwenrechtenactivist en gespecialiseerd in seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van vrouwen. Zij heeft als technisch expert de overheid en civil society organisaties geassisteerd bij nationale en internationale onderhandelingen en bij het ontwikkelen van beleid en programma’s.

(Bron: Gender Optiek, De Ware Tijd, 2 maart 2015)

Vrije Keus

Natuurlijk gaat het vandaag over vrouwen. Het is immers de Internationale Dag van de Vrouw morgen.

Helaas, veel te juichen en te lachen is er niet.

Terwijl we in Suriname nog steeds openbare discussies voeren waar er mensen durven verklaren dat vrouwen niet kunnen samenwerken en slecht kunnen onderhandelen, woedt er al wekenlang een intense woordenstrijd over de lichamen en de rechten van vrouwen, in vele delen van de wereld.

Vrouwenrechtenactivisten zijn des duivels. En gelijk hebben ze. Hebben we. Ik hoop dat u even doorleest.

In New York vindt vanaf maandag de jaarlijkse zitting plaats van de Commission on the Status of Women (CSW), het VN orgaan dat de stand van zaken bekijkt van de landen die zich in 1995, bij de vierde mondiale conferentie voor vrouwenrechten, hebben gecommitteerd aan de uitvoering van het Beijng Actieplan. In dat Actieplan (en de verklaring waar die uit voortvloeit) staan drie elementen centraal: gendergelijkheid, de empowerment (ik heb helaas geen goed Nederlands woord) én de mensenrechten van vrouwen en meisjes. Alles is daarvan doordrongen, van die drie-eenheid. Maar, ik durf te stellen dat van alle drie elementen, de mensenrechten van vrouwen en meisjes als het allerbelangrijkste geldt. Want pas als iedereen beseft dat vrouwen en meisjes gelijkwaardig zijn en die gelijkwaardigheid vertaald wordt in waarborging van hun mensenrechten bij wet en in de praktijk, dan pas zul je kunnen werken aan gendergelijkheid. Dan pas heeft de empowerment een grond, een basis.

Maar wat gebeurt er nu, 20 jaar nadat de wereld die rechten in alle glorie erkende, en centraal stelde in Beijing? Juist ja, de vanzelfsprekendheid van die drie-eenheid is verdwenen. Men wil wel met zijn allen aan de empowerment en gendergelijkheid, maar die mensenrechten..jongens (en echt, jongens), die zijn er uit onderhandeld door de diplomaten. Het lijkt een klein ding, vier of vijf woordjes, maar de gevolgen daarvan zijn niet te overzien.

Uit alle macht wordt geprobeerd Overheden ervan te overtuigen dat we dit niet mogen laten gebeuren. Het Caraibisch Gebied is vaak een van de meest vooruitstrevende regio’s geweest op internationale podia als het ging om vrouwenrechten, maar nu lijkt men niet langer te durven. Uiteraard hangt de terugval samen met de onenigheid rond de erkenning van seksuele en reproductieve rechten van vrouwen en meisjes. En zodra het woord seks valt, en alles wat daarmee te maken heeft, schiet een deel van de wereld in de stress. In Beijing werd die volmondig erkend, nu wordt er haast niet meer over gerept. We gaan terug in de tijd. Zelfs in de 21^ste eeuw wordt door anderen over de levens en de lichamen van vrouwen en meisjes beslist.

Op 8 maart moet u zich afvragen: hoe vrij ben ik geweest in het maken van mijn eigen keuzes? Voor mijn beroep, mijn carriere, mijn huwelijkse staat,  de beleving van mijn seksualiteit, mijn leven? In hoeverre werden mijn keuzes bepaald door mijn man- of vrouwzijn, en wat de maatschappij en mijn familie van me verwacht vanwege mijn man- of vrouwzijn? Gun ik mijn kinderen de vrijheid om hun eigen keuzes te maken in het leven? Want daar gaat het om.

Ergens hoop ik nog steeds op een mirakel. Dat Suriname daar in New York, waar de CSW plaatsvindt, plots naar voren stapt en zegt: wij zijn het hier niet mee eens. Ons land erkent de autonomie van vrouwen, we eisen dat alle rechten van vrouwen en meisjes centraal blijven staan bij alles waar we het dit jaar over gaan hebben, wij eisen dat we weer om de tafel gaan. Ons klein land zou plots zo groot worden in de ogen van zovelen. En mijn cynisch hart zou ontdooien, en zwellen van nationale trots.

 (Ik weet dat dit een droog stukje tekst is, het kon helaas niet anders.  Voor een veel betere (korte) inhoudelijke weergave van de strijd rond de CSW verklaring, en waarom die juist nu zo van belang is, verwijs ik u naar de Gender Optiek rubriek van afgelopen maandag in deze krant. Lees het. Het gaat over uw leven, en dat van uw kinderen.)

(Column voor De Ware Tijd, 7 maart 2015)